Ahmed Nûreddîn Sâbûnî

Ahmed Nûreddîn Sâbûnî hazretleri, Buhârâ’nın Hanefî mezhebi fıkıh ve kelâm âlimlerindendir. 580 (m. 1184)’de vefâtı etti. “El-Bidâye” kitabı, Ehl-i sünnet i’tikâdını, İmâm-ı Muhammed Mâtürîdî hazretlerinin bildirdiği gibi izah etmektedir. Allahü teâlânın sıfatlarını anlatırken buyuruyor ki:

Eshâb-ı Kirâmın (radıyallahü anhüm) en üstünleri olan halîfelerin birincisi, Hazreti Ebû Bekr’dir. Halifeliğin bütün şartlarını kendinde toplamıştı ve peygamberlerden “aleyhimüsselâm” sonra en üstün insan idi. Bunda bütün Eshâb-ı kirâm söz birliği etmişlerdir. Bu iltifât kesin bir delîl teşkil eder. Çünkü Peygamber efendimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) “Benim ümmetim dalâlet üzere ittifâk etmez” buyurdu. Hazreti Ebû Bekr, vefâtından önce Hazreti Ömer’in yerine halîfe seçilmesini istedi. Hazreti Ali dâhil olmak üzere, bütün Eshâb bî’at ettiler. Hazreti Ömer’in halifeliğinde ittifâk ettiler. Hazreti Ömer on yıl kadar halifelik yaptıktan sonra şehîd edildi. Vefâtından önce halife olması için istişâre neticesinde, altı Eshâbın isimlerini söyledi. Bu altı ismin başında olan Hazreti Osman, bütün Eshâb-ı Kirâmın oy birliğiyle halife seçildi. Herkes ona bî’at etti. Hazreti Osman, İslâmiyete pek büyük hizmetler yaptı. Bu kadar meziyetleri ile Eshâbın en üstünlerinden olan Hazreti Osman’a, münâfıklar ve Yahudîler pekçok iftiralar ettiler. Nihâyet onu da Kur’ân-ı kerîm okurken şehîd ettiler. Bundan sonra Muhacirin ve Ensârın ileri gelenleri toplandılar. Hazreti Ali’yi halîfe seçtiler ve ona bî’at ettiler. Allahü teâlânın arslanı lakabıyla meşhûr olan Hazreti Ali’yi de, Peygamber efendimizin vefâtından otuz yıl sonra şehîd ettiler. Peygamber efendimiz buyurdular ki: “Hilâfet, benden sonra otuz yıldır.”
İşte Hazreti Ebû Bekr, Hazreti Ömer, Hazreti Osman ve Hazreti Ali’nin (radıyallahü anhüm) hilâfet müddetleri tam otuz yıl sürmüştür…
Eshâb-ı Kirâmın hiçbirine kötü söz söylememeli, bir ferdine dahî dil uzatmamalıdır. Peygamber efendimiz; “Eshâbıma dil uzatmakta Allahü teâlâdan korkunuz! Benden sonra onları kötü niyetlerinize hedef tutmayınız! Nefsinize uyup, kin bağlamayınız! Onları sevenler, beni sevdikleri için severler. Onları sevmeyenler, beni sevmedikleri için sevmezler. Onlara el ile, dil ile eziyet edenler, gücendirenler, Allahü teâlâya eziyet etmiş olurlar ki, bunun da muâhazesi, ibret cezası gecikmez, verilir” buyurdular.