Kandaki kırmızı kan hücrelerinin (alyuvar), hemoglobinin (oksijen taşıyan protein) veya her ikisinin eksikliği. Kansızlık (anemi) çeşitli sebeplerle ortaya çıkabilir. Aynı zamanda birçok hastalığın seyri esnasında kansızlık tabloya eklenir ve ana hastalığın belirtilerine birde anemi belirtileri ilave edilir.
Sebepleri: Demir eksikliği, alyuvar yapımının normalin altında oluşu, alyuvar yıkımının ve kaybının normalden fazla olması en önemli sebepleridir. Bundan başka B12 vitaminin eksikliği folik asit eksikliği, kemik iliğini istila eden habis hastalıklar (kanser hücreleri) de aneminin seyrek olmayan sebepleri olarak karşımıza çıkarlar. Şekli bozuk, hayat süresi kısa, vazife görmeyen alyuvar yapımı da anemiye sebep olur.
Anemi, hastada çeşitli ve kendine has belirtiler ortaya çıkarır. İlk göze çarpan belirti solukluktur. Bu, en çok dudaklar, göz kapaklarının iç kapakları, avuç içlerinde kendini belli eder. Çarpıntı, baş dönmesi, halsizlik, iştahsızlık diğer büyük belirtilerdir. Aneminin kendine has bir belirtisi de “kaşık tırnak” denilen, tırnakların hususi bir şekil alması halidir. Hastaya iştahı az olduğu için sevdiği yemekler verilmelidir. Beyin, kemik iliği ve suyu, kan yapımını kolaylaştırdığı için faydalıdır. Yumurta sarısı karaciğer ve dalak ızgarası hastalara çok verilir. Sebzelerden ve yeşil bitkilerden, tere, ıspanak, yeşil lahana, hindiba, maydonoz, kuru meyveler, patates, fasulye, havuç ve mercimekte de fayda sağlayan maddeler vardır.
Hastaya demiri, iyotu bol şeyler mersin balığı, hamsi verilir. Karaciğer hülasaları, folik asit ve B12 vitamini de aneminin sebebine göre bazı anemilerde faydalı olur. Bilhassa şeker pekmezi, kepekli buğday ezmesi, B12 vitamini ihtiva eden karaciğer uygun şekilde alınırsa kansızlık önlenebilir. Ciğer (tercihen dana ciğeri) günde 200-250 gram ızgarada az pişirilerek yenir. Doktor gözetimindeki ilaç tedavisi ile hastalar uzun olmayan bir sürede iyileşebilir. Ancak, habis hastalıklara bağlı anemilerde ilaçların faydasız kalması dolayısıyla devamlı kan verilerek hastaya yardımcı olunur.