Sevgili okuyucularımız, iki haftadır devam ettirdiğimiz, kanda ürik asit seviyesinin artması sonucu gelişen ve böbrek taşlarına sebep olan Gut Hastalığı konumuzu tedavi ve tedbirlerle noktalıyoruz. Gut hastalığı tedavisinde hedef; ilaç ve diyet desteğiyle ağrının azaltılması, akut atakta iltihap süresinin kısaltılması, tekrarlayan ataklardan ve eklem hasarına bağlı eklem şekil bozukluklarını (deformitelerini) ve böbrek yetersizliğini önlemek ve korunmaktır.
Hastalık herkeste aynı şekilde seyredip kişiyi etkilemez. Bundan dolayı ilaç tedavisi de hastalığın seyrine göre değişir. Sadece kan ürik asit düzeyi yüksek (hiperürisemi) hastalarda ek başka bir problem olmadığı takdirde ilaç tedavisine ihtiyaç yoktur. Bazı insanlar hayatları boyunca bir tek atak geçirirler ve bundan başka hiçbir nüks ve sıkıntı oluşmaz. Bazılarında ise zamanla eklemlerde hasara ve ağrıya yol açan şiddetli kronik ataklar gelişir. Gutun kökü yüzde yüz kazınamaz ama iyi bir tedavi ile tamamen hastalık önlenebilir. Uygun tedaviyle alevlenme sıklığı azaltılır, hatta tamamen kesilmesine ve eklem hasarlarının gelişmesine engel olunabilir.
Tedavisi, hastalığın evrelerine göre farklılık gösterir. Bazı dönemlerde, sadece kanda ürik asit seviyesi yüksek olup şikayet yoktur. Böyle durumlarda kandaki ürik asit miktarını azaltıcı ilaç yeterlidir. Ürik asit yapımı azaltılır ya da atılımı arttırılır. Akut krizlerinin tedavisinde anti romatizmal ilaçlar tercih edilir. Yetersiz kalırsa Kolşisin verilir. Kandaki ürik asit seviyesini düşüren ilaçlar krizde kesinlikle kullanılmaz. Bu tür ilaçlar kriz sonrası yüksek ürik asit düzeyini kontrol etmek amacıyla kullanılır. Sık atak geçiren ve şiddetli gut hastası olanlarda uzun süreli tedavi gerekir. Hastalar, ürat kristallerinin çözünürlülüğü arttırıp böbrek taşı oluşumu önlemek için her gün en azından 2-2.5 litre su içmelidir. Kan ürik asit seviyesini düşürmek için deniz ürünleri ve hayvani gıdalardan kaçınarak mutlaka diyet yapılmalıdır. Hiperürisemi; gut krizleri ve böbrek yetersizliğine yol açabileceğinden yakından takip edilmelidir. Ağrının ve şişliğin aktif olduğu ilk birkaç gün istirahat edip ayakta pek dolaşmamak gerekir. Şikayetleri uzun süren kişilerde, ayak başparmağı için koruyucu bir kafes ve atel yararlı olabilir.
Netice olarak unutulmamalıdır ki; hastalar daima tedaviyi yürüten uzman hekimin kontrolü altında olmalı, onun belirttiği tedavi ve tavsiyelerini çok sıkı bir şekilde uygulamalı, herhangi bir beklenmeyen durumda derhal hekimine müracaat etmelidir. BİTTİ
BUNLARDAN KAÇININ!
Et ve hamsi asit yapıyor
Gut hastaları aşırıya kaçılmadığı takdirde her türlü gıdadan alabilirler ama proteine dikkat!..
Kandaki ürik asit seviyesini (hiperürisemi) artıran gıdalar şunlardır:
> Kırmızı et
> Beyin, böbrek, karaciğer gibi sakatat
> Et suyu
> Sardalya balığı
> Hamsi
> Kabuklu deniz ürünleri
> Konserve balık
> Kuşkonmaz
> Ispanak
> Çikolata
> Her türlü alkollü içki
Tofüslü gut dışında hastalık için çok sıkı yapılan diyetlerin bile kan ürik asit düzeyini ilaçlar kadar düşüremediği ve çok etkili olamadığı tespit edildiğinden proteinden kısıtlı diyet pek tavsiye edilmez.
Bu sebeple gut hastalığında aşırı kırmızı et tüketilmemesi dışında ayrıca özel bir perhiz yoktur. Kişi her türlü besini aşırıya kaçmadan tüketebilir.
Bu ilaçlar hayat kurtarır
Allopurinol, vücutta ürik asit yapımını azaltarak ürik asidin hem kan hem de idrar miktarını düşürür. Ürik asit kökenli böbrek problemi veya böbrek taşı olan hastalarda harika ilaçtır. Kan ürik asit seviyesini idrardan atılımını artırmak için ise Probenesid ve Sulfinpyrazon grubu ilaçlar aynı zamanda tofüslerin erimesine ve eklemlerde ürik asit birikiminin engellenmesine yardımcı olurlar. Normal ürik asit seviyesine ulaşıldığında eklemlerde kristal depolanması durup depolanan ürik asit de çözülmeye başlar. Bu ilaçların kullanımı sırasında aspirin alınmamalıdır.
GUT VE DİYET
Aşırı kiloları azalt hastalıktan kurtul
Obesite ve aşırı protein ağırlıklı besleme kan ürik asit düzeyini yükseltir. Az sıvı alımı böbreklerde ürik asit kristallerinin birikimine yol açacağından bol sıvı alınmalıdır. Ürik asit miktarını azaltıcı perhiz esnasında, çay ve kahve kullanabilir. Diyet ile ürik asit 1 mg/dl azalır, 7 kg zayıflama ürik asit seviyesini %17 azaltır.
KORUNMAK İÇİN…
Tansiyonu normal sınırları içinde tutun
Böbrekleri iflas ettiren gut rahatsızlığına karşı tedbirlerle korunun:
> Proteinli gıdalardan olan et ürünleri (özellikle kırmızı et) ve baklagillerden mümkün olduğu kadar uzak durun
> Tansiyonu ve kolesterolü normal sınırları içinde tutun
> İdeal kilonuzu muhafaza için ağır olmayan devamlı egzersiz programları yapın
> Tavsiye edilen perhizi titizlikle uygulayın
GÜÇLÜ GIDALAR
Yumurtada etten çok protein var
Beslenme, gut hastalığında düzeltilebilir önemli bir risk faktörüdür. Diyetlerde ise proteinlerin azaltımı ısrarla tavsiye edilir
Gelişim için gerekli olan ancak gut gibi bazı hastalıklara sebep olduğundan dolayı alım miktarının düşürülmesi istenen başlıca proteinler kaynakları şunlardır:
> Kırmızı et > Balık eti > Tavuk eti
> Süt ürünleri ve yoğurt
> Peynir > Yumurta
Yukarıda sayılan protein çeşitleri arasında ise yüzde olarak en çok vücut proteinine çevrilebilen protein kaynağı yumurtadır. Çocukların gelişim süreçlerinde anne sütünden sonra vücut gelişimi açısından katkı sağlayan ikinci en önemli besin protein kaynağı yine yumurtadır. Sebzelerden de az da olsa bitkisel kaynaklı proteinler elde edilebilir. Kuru baklagiller sebze kaynaklı önemli protein kaynağı olup özellikle yeşil mercimek ve soya fasulyesi önemlidir. Tahıllar da bir diğer protein kaynağıdır.