İnsülin direnci şeker hastalığı habercisi!

Sevgili okuyucularımız, Mehmet kardeşimizin sıkıntısı vesilesiyle bu hafta sizlere “insülin direnci” konusunu biraz açmak istiyorum… Son yıllarda gelişmiş ülkelerden başlayarak bütün dünyaya âdeta bir salgın gibi yayılan aşırı kalori alımı, “şeker hastalığı” öncesi süreç olan insülin direncine sebep olmaktadır. Günümüz insanı zaman darlığını gerekçe göstererek fast-food türü gıdalara yönelmiş durumda. Bir de buna stres ve az hareket eklenince alın size hastalık kapısı! İnsülin hormonunun; pankreastan salgılanan ve kan şekerini düşüren, karbonhidrat metabolizması ile ilgili olduğu gibi yağ ve protein metabolizmaları üzerinde de etkisi vardır. Bu hormonun tam yokluğu, şeker hastalığının 1. Tipinde görülür. İnsülin azlığı veya insüline karşı direnç ya da her ikisinin birlikte olması ise 2. Tip şeker hastalığında görülür.

KİLO ALMAK NEDEN KOLAYLAŞIR?
İnsülin direnci oluştuğunda kan glikoz (şeker) seviyesini normal aralıklarda tutabilmek için pankreastan insülin salınımında artış olur. İnsülin direnci olan kişilerde, kan şekerinin (glikozun) kas, yağ ve karaciğer hücrelerine girişi zorlaşmıştır. Böylece kanda şeker birikimi olup pankreas hücrelere daha fazla şeker sokabilmek için daha çok insülin üretmek için normalden daha fazla çalışır. Neticede pankreas yorulur, zamanla insülin sağlama kabiliyetini kaybeder. Genetik mirası ve yapılarında insülin direnci olanlar, daha kolay şişmanlar. Bu kişiler kilo aldıkça insülin direnci daha da derinleşir. Bu da daha fazla kilo almaya devam anlamına gelir. Böylece de tam bir kısırdöngü oluşur ve gelişir. Size tavsiyem insülin direnci belirtileri ortaya çıktığında hekime müracaat etmeniz ve ilaç-perhiz-egzersiz üçlüsünü sıkı sıkıya uygulamanızdır. Böylece diyabet sıkıntısı yaşamadan mutlu bir hayat yaşarsınız.

KAN ŞEKERİ ARTIK TAT VERMİYORSA!
Pankreas bezinin salgıladığı kan şekerini düzene koyan insülin hormonunun vücutta tam olarak kullanılamamasına İnsülin Direnci diyoruz.

SEBEPLERİ
> Kilolu olmak
> Polikistik Over Sendromu
> Kortizonlu ilaç tedavileri
> Bel çevresinin artmış olması
> Yaşlılık
> Hareketsiz hayat tarzı

BELİRTİLERİ
> Sabah yorgunlukları
> Gece uykudan kalkıp tatlı bir şeyler yeme isteği
> Öğleyin yorgunluk, halsizlik
> Akşam yemeği sonrası ağırlık çökmesi ve yoğun uyku hali

YEMEKLERDEN SONRA AĞIRLIK ÇÖKÜYORSA TEHLİKE BAŞLAMIŞTIR
> Yaşım 32, boyum 168, kilom 95. Sürekli oturduğum yerden serbest kumaş ticareti yapıyorum. Hareketim az, tatlıya dayanamıyorum. İki yılda tam 23 kilo aldım. Birkaç aydır geceleri 2-3 defa uyanıyorum..Yemeklerden sonra bütün vücuduma ağırlık ve aşırı uyku çökmekte. Ayrıca ayak tabanlarımda yanma, uyuşma ve karıncalanmalar olmakta. Gittiğim dahiliye uzmanı hekim, yaptığı tetkikler sonucu; aşırı kilo alımına bağlı insülin direnci geliştiğini, şeker hastalığına aday hale geldiğimi ve kan yağlarımın yükseldiğini söyledi. Bu yüzden ciddi bir perhize girerek ve düzenli egzersiz yaparak ideal kiloma inmemi tembih ederek çeşitli ilaçlar verdi. Ailemizin doktoru olarak bana neler tavsiye edersiniz, durumum çok mu kötü?
> Mehmet Saka / İSTANBUL

EN iYi TEDAVi: Yemeyeceksin

İnsülin direnciniilaç, kilo ve diyetle kırabilirsiniz. Ancak ilaca muhtaç olmamak için yediğimize içtiğimize dikkat etmeliyiz.

> Diyabetin habercisi insülin direncini çözmenin en tesirli yolu, sağlıklı ve dengeli beslenme ile devamlı ve düzenli egzersizle kilo vermektir. Yüzde 5’lik bir kilo kaybı bile direnci kırmaya yeter, yüzde 10 üzerindeki kilo verme ise meseleyi tamama yakın çözer. Kilo vermek; kan şekeri kontrolünü dengeler, kan basıncını (tansiyonu) normale getirir, trigliserid dediğimiz kan yağlarını normale getirir. Bir müddet sonra da iyi kolesterol HDL de yükselmeye başlar. En iyi egzersiz ise hızlı tempolu ve sıkı yürüyüştür.

İLAÇ TEDAVİSİ
İnsülin direncini azaltmak için en etkili ilaç “metformin”dir. Hamilelerin ve karaciğer, böbrek yetersizliği olanlar kullanmamalıdır. İnsülin direncini azaltan ve dokuların insüline hassasiyetini artırıp insülin direncini kırmak “tiazolidindionlar” grubu ilaçlar da kullanılır. Ayrıca “alfa-glikozidaz inhibitörleri”nden de yararlanmak mümkündür. Bütün ilaçlar mutlaka doktor kontrolü altında kullanılmalıdır.

KARPUZ BİLE YASAK…
Her şeyden önce şeker, un ve nişastalı gıdalar azaltılmalıdır. Özellikle de şekerden, şekerle hazırlanmış tatlılardan, früktoz şurubu içeren meşrubatlardan, “un, yağ, şeker” ile üretilmiş bisküvi gibi hazır ve paketlenmiş ürünlerden uzak durulmalıdır. Aynı tedbirler, kilo alma eğilimi olan çocuklar da sıkı bir şekilde uygulanmalıdır. Ayrıca bol şeker ihtiva eden meyvelerden (üzüm, incir, karpuz, kayısı, muz, kırmızı ve sarı elma) uzak durulmalıdır. Çaya şeker eklenmemeli. Kısacası glisemik indeksi (ağızdan alınan gıdaların kan şekerini yükseltme oran ve hızı) yüksek gıdalardan uzak durun!

OKUYUCULARIMIZA?CEVAPLAR

Kızım sağ ayağının parmak ucuna basıyor

> Rumuz: Mehmedim

> 5 yaşındaki kızımın sağ ayağı parmak ucuna basıyor. Doktorlar düz taban olduğundan dediler, egzersiz tavsiye ettiler. İkaz ettiğimizde düz basıyor fakat düz bastığı zaman hafif sekiyor ve zorlanıyor. Kalça çıkığı filmi çektirdik, temiz çıktı. Sağ ayağında gelişim bozukluğundan şüpheliyiz. Bir arkadaşımızın akrabasının ayağına iğne yapmışlar düzelmiş. Yardımcı olur musunuz?

CEVAP: Sevgili okuyucum, kızınızı bir üniversite hastanesinin veya imkanları geniş bir sağlık kuruluşunun ortopedi ve nöroloji kliniklerine tekrar muayene ettirip elinizdeki o zamana yapılmış olan tüm tetkiklerinizi de muayene sonrası hekimlerinize gösterip verilen tavsiyeleri ilettikten sonra onların da fikirlerini alın. Bu tarz durumlarda aynı branştaki ve gerekirse değişik branşlardaki birkaç farklı uzman hekimin görüş ve tavsiyelerini almanızda fayda vardır. Çünkü hekimlerin bitirdiği tıp fakültesi ile ihtisas gördükleri üniversite veya Sağlık Bakanlığı eğitim hastaneleri arasında tıbbi tecrübe, uygulama ve görüş farklılıkları olabilir. Bu da farklı tedavi yöntemleri uygulamalarına yansır. Kalbinizin mutmain olması ve en doğru görüşe ulaşabilmek için aynı ve değişik branşlardaki birkaç farklı hekime muayene olmakta fayda vardır.

Eve gelince TV sesi bile başımı çatlatıyor

> Yasemin / ALANYA

> 36 yaşında, muhasebe bürosunda çalışmaktayım. Ara ara başımda bir rahatsızlık ve dönmeler oluyor. Sanki titrer gibi sallanıyor ve bir yere yaslama gereği duyuyorum. Çok sesli televizyondan ve kalabalık ortamları kaldıramıyor, çıldıracak gibi oluyorum. Biraz sürüp sonra normale dönüyor. İş yerinde çok yoruluyorum, eve gelince de ev işleri. Neden kaynaklanıyor olabilir?

CEVAP: Saygıdeğer okuyucumuz, öncelikle size tavsiyem bir dahiliye uzmanına detaylı muayene olup, bulgulara göre istenecek kan tahlilleri ve Servikal Grafi dediğimiz boyun omurları röntgen filmi ile altta yatan asıl sebep ortaya çıkartılarak kalıcı tedaviniz yapılır. Bahsettiğiniz şikayetleriniz; fazla kilo, yüksek tansiyon, LDL-Kolesterol dediğimiz zararlı kolesterol ile trigliserid dediğimiz yağ türünün yüksek olduğu durumlarda, boyun omurları arasında kireçsi çıkıntılarda, iç kulaktaki sıvı dengesizliği durumlarında da olabilir. Tetkiklerin neticelerine göre KBB uzmanına da muayene olarak kati teşhis konup tedaviyle son derece rahatlarsınız. Eğer yapılan tüm muayene ve tetkikleriniz normal bulunursa; iş, sosyal çevre veya ailevi sıkıntılardan kaynaklanan ruhi gerilime bağlı olduğu düşünülerek ayrıca o yönden de tıbbi ve psikolojik destekle tedavi olursunuz. Moralinizi yüksek tutun, stresten uzak durun.