KELAM ÂLİMİ Kâdı Adûdüddîn Îcî

Kâdı Adûdüddîn Îcî hazretleri Şâfiî mezhebi fıkıh ve kelam âlimidir. 1300 (H. 700) senesinde İran’da Şîrâz’ın Îc kasabasında doğdu. Devrin meşhur Âlimlerinden Kâdı Beydâvî hazretlerinin talebelerinden Zeyneddîn Hinkî’den ilim öğrendi. Sadeddîn Teftâzânî gibi alimlerin de hocasıydı. 1355 (H.756) senesinde vefat etti. (Mevâkıf) kitabında buyuruyor ki:
İslamiyetin imansızlık alameti dediği sözleri söyleyen ve işleri yapan, kalbinde tasdik olsa ve inandığını söylese de kâfir olur. İslâmiyetin tazimini emrettiği şeyi tahkir etmek, kötülemek böyledir. Bunun için, Allahü teâlâya layık olmayan şey söyleyen kafir olur. Mesela Allah, Arş’tan veya gökten bize bakıyor demek, sen bana zulmettiğin gibi, Allah da sana zulmediyor demek, filan Müslüman benim gözümde Yahudi gibidir demek, yalan bir söze, Allah biliyor ki, doğrudur demek ve melekleri küçültücü şeyler söylemek ve Kur’an-ı kerimi, hatta bir harfini küçültücü söz söylemek, bir harfine bile inanmamak, çalgı çalarak Kur’an okumak, hakiki olan Tevrat’a ve İncil’e inanmamak, bunları kötülemek, Kur’an-ı kerimi şâz olan harflerle okuyup Kur’an budur demek, küfür olur…
Peygamberleri küçültücü şeyler söylemek, mesela çok iyilik yapan birisi için, Peygamberden daha iyidir demek küfürdür. Birisi, peygamber olduğunu söylese, buna inananlar da kâfir olur. (Kabrim ile minberim arası, Cennet bahçelerinden bir bahçedir) hadis-i şerifini işitince, ben minber, hasır ve kabirden başka bir şey görmüyorum demek küfür olur. Ahirette olacak şeylerle alay etmek küfürdür. Kabirdeki ve kıyametteki azaplara akla, fenne uygun değildir diyerek inanmamak, Cennette Allahü teâlâyı görmeye inanmamak, ben Cenneti istemem, Allahı görmeyi isterim demek küfür olur.
İslamiyete inanmamak alameti olan sözler, fen bilgileri din bilgilerinden daha hayırlıdır demek, namaz kılsam da, kılmasam da, beraberdir demek, zekat vermem demek, faiz helal olsaydı, zulmetmek helal olsaydı demek, haramdan olan malı fakire verip sevap beklemek, fakir, verilen paranın haram olduğunu bilerek, verene hayır dua etmek, İmam-ı Azam Ebû Hanîfe’nin kıyası hak değildir demek küfürdür…