Nazlı Budin!

TUNA NEHRİ, ŞEHRİ İKİYE BÖLÜYOR. Macaristan’ın 1.7 milyonluk başşehrini, Tuna nehri Buda ve Peşte diye iki kısma ayırır. “Buda” eski, “Peşte” yenidir. Buda, buralarda hüküm süren Hun İmparatoru Attila’nın kardeşi idi. Burası bizim Budin dediğimiz, eski ailelerin yaşadığı tarihî muhittir.

Birkaç defa gittiğim, her seferinde doyamadan ayrıldığım Budapeşte’ye son seyahatimden kareler…
Budapeşte, Avrupa’nın da en güzel şehirlerinden biridir.  Her köşesinde Osmanlı izlerine rastlamak da mümkündür. Macaristan, 1526-1699 arası 173 sene Osmanlı hâkimiyetinde yaşadı. Daha sonra Almanların eline geçti. 1918’de müstakil oldu. 1945’te Kızıl Ordu işgaline uğradı. Hürriyetine düşkün Macarlar 1956’da ayaklandı ise de, Macar İhtilâli kanlı bir şekilde bastırıldı. Başbakan dâhil binlerce kişi öldürüldü. Macarlar, Mohaç’ta bile bu kadar kayıp vermemişti. Ruslar, Macaristan’da ancak 35 sene kalabildi. Avrupa’da hiçbir yerde Macaristan kadar Türklere sempati ile bakılan bir yer yoktur. Osmanlı eserleri de hiçbir yerde burası kadar bakımlı değildir…

EN BÜYÜK HAVRA

Avrupa’nın en büyük havrası Budapeşte’dedir. Bir Macar Yahudisi olan Amerikalı aktör Tony Curtis tarafından yenilenmiştir. Budapeşte, vaktiyle Yahudilerin en çok yaşadığı şehirlerdendi. Soykırıma dair havrada müze ve Tuna kenarında âbide vardır.

YENİÇERİ YEMEĞİ
Macar millî yemeği gulaş (kul-aşı) da yeniçerilerden yadigârdır.

Avrupa’da hiçbir yerde Macaristan kadar Türklere sempati ile bakılan bir yer yoktur

AÇIK HAVA MÜZESİ GİBİ

Budin Kalesi’ndeki Ulucâmi’nin yerinde şimdi Mathias Katedrali var. Budin Paşası’nın konağının yerinde kraliyet sarayı yükseliyor. Şimdi müze ve sanat galerisi. Budin’i Almanlara karşı müdafaa ederken şehid düşen son Osmanlı vâlisi Abdurrahman Abdi Paşa’nın kabrini Macarlar yaptırmış; başına da Türkçe bir kitâbe koyarak “Kahraman düşmandı. Rahat uyusun” yazmıştır. Kaledeki reisicumhur sarayı ise gayet mütevazı.

GÜL BABA TÜRBESİ

Gül Baba, fetihle gelen Osmanlı dervişlerindendi. Budin’de vefat etti. Namazını Şeyhülislâm Ebussuud Efendi kıldırdı. Padişah cenazesinde bulundu. Bugün Macarların da kıymet verip ziyaret ettiği bir yerdir. Etrafı da Budapeşte’nin en zengin mahallesidir.

KRAL TÖKELİ İMRE

Kahramanlar Meydanı’nda Macaristan’ı kuran 7 kabilenin reisleri ve Macar büyüklerinin heykelleri var. Osmanlılara sadakatiyle tanınan Kral Tökeli İmre’nin heykeli. Macarlar, Türklere akrabadır. Batı Sibirya’da yaşayan On Ugr kabilesinin en kalabalığı idiler. Macaristan’ın Avrupa lisanlarındaki ismi olan Hungary buradan gelir. Hun ile alâkası yoktur.