Nikâh akdinin uygun olması için

Nikâh akdinin uygun olması için



Hanefi mezhebinde, kadın velisi olmadan da evlenebilir ve evlendirmesi için kendine birini vekil yapabilir.

 

 

Sual: Bir Müslüman, evlenirken yapılacak dinî nikâh akdinin uygun olması için nelere dikkat etmesi ve uyması gerekir?

Cevap: Konu ile alakalı olarak Mîzân-ül-kübrâda deniyor ki:

“Şafii ve Hanbeli mezhebinde, nikâhın sahih olması için velinin bulunması şarttır. Hanefi mezhebinde ise, kadın velisi olmadan da evlenebilir ve evlendirmesi için kendine birini vekil yapabilir. Fakat küfvünden başkasına varırsa, velisi mani olabilir. Maliki mezhebinde, evlenecek kadın eşraftan ve zengin ise, velinin bulunması şarttır. Böyle değil ise, kadını vekili evlendirebilir. Şafii ve Hanbeli mezhebinde, fasık, açıkça günah işleyen veli olamaz. Hanefi ve Maliki mezhebinde olur. Hanefi mezhebinde büluğa eren kızı rızası olmadan kimse evlendiremez. Üç mezhepte kadın ve velileri razı olunca, küfvün gayrısı ile evlenebilir. Hanbeli mezhebinde ise evlenemez. Şafii ve Maliki mezhebinde bir veli, kadını arzusu ile, küfvünün gayrısına veremez. Hanefi mezhebinde verebilir.

Şafii mezhebinde, küfv, nesepte, soyda, sanatta, dinde, ayıpsız olmakta ve hür olmakta şarttır. Maliki mezhebinde küfv yalnız dinde olur. Hanefi mezhebinde ise, dinde, nesepte, soyda ve malda olur. Bütün mezheplerde, erkeğin Müslüman olması, kızın müşrik olmaması birinci şarttır. Hanefi mezhebinde, küfvüne varmayan kadını velileri ayırabilir. Diğer üç mezhepte veliler buna razı olmazlarsa, nikâh zaten sahih olmaz.”

           ***

Sual: Bir erkekle, bir kadın “Allah şahidimiz” diyerek, şahitsiz bir şekilde nikâh akdi yapıp evlenebilirler mi?

Cevap: Hanefi, Şafii ve Hanbeli mezheplerinde şahitsiz nikâh sahih olmaz. Şahitlerle nikâh akdi yapılınca, bunu herkese haber vermeyip gizli tutulmaları caiz olur. Maliki mezhebinde, sahih olur ise de, tanıdıklara duyurmak lazımdır.

Bir kavle göre, şahitler huzurunda bir erkek, falanca kadın hanımımdır dese, kadın da evet diyerek tasdik etse, üç mezhebe göre bu akit, kabul edilir. Maliki mezhebinde ise, nikâhları sabit olmaz.

           ***

Sual: Dinî nikâh akdi yapılırken, şahitlerin Müslüman ve erkek olmaları mı gerekir, kadın da şahitlik yapabilir mi?

Cevap: Şafii ve Hanbeli mezhebinde iki şahidin de adil, salih erkek olmaları lazımdır. Hanefi mezhebinde ise, bir erkekle iki kadının, fasık da olsa, şahitlikleri ile nikâh sahih olur.