Tarih süzgecinden Suriye….

Osmanlılar 1877 yılında bu bölgeyi 6 idari yönetime ayırdılar. 1- Şam Vilayeti, 2- Halep Vilayeti, 3- Beyrut Vilayeti, 4- Deyruzzon Sancağı, 5- Cebel-i Lübnan Mutasarrıflığı, 6- Kudüs Mutasarrıflığı.
Suriyeli Milliyetçiler, “Büyük Suriye” hayalinin peşinde olmuşlardır. Yani yukarıdaki 6 idari bölgeyi tek çatıda toplamak istemişlerdir.
Suriye Fransa’nın sömürgesi olunca Fransız General Henri Gouraud Suriye’yi böl parçala ve hükmet formülü gereği Suriye’de 6 devlet kurdu. Bu İslam düşmanı General Gouraud, Selahaddin Eyyubi’nin mübarek türbesini tekmeleyerek: “Haçlı savaşları bizim zaferimizle bitti” demiştir.
Fransız generalin kurduğu devletler; 1920 yılında Şam Devleti, Alevi Nusayri Devleti, Büyük Lübnan Devleti, Halep Devleti, 1921 yılında ise; Cebel-i Dürzi Devleti ve İskenderun Sancağı Devleti. Lübnan ve İskenderun bilahare ayrıldılar.
Esasen İskenderun bin yıllık Türk diyarı iken, ileride Suriye ile Türkiye arasında ihtilaf ve fitne için Lozan’da verilmedi.
Suriye ile İran arasında çok sayıda farklılık vardır. Ama Osmanlıdan sonra Fransızların okullarında Türk düşmanı olarak yetiştirdikleri sözde aydınlar İran ile sıcak ilişki kurdular.
Suriye 1946’da bağımsız oldu. Suriye’de demokrasi ve çok partili rejimi 1949’da Hüsnü Ez Zaim darbesi ile sona erdirdi. Sünniler devre dışı bırakıldı. 1963 Martında Baas Partisi darbe yaptı. 1967 Şubatında Şii darbesi ile iktidar Nusayri ve Baas destekli Esad ailesinin eline geçti.
Tarihte 1946 yılına kadar Suriye diye bir devlet ve Suriyeli diye bir halk (millet) olmamıştır. Fransa’nın bu bölgede sömürgesi sona erince müşterek tarihi, mazisi ve ortak millî ve manevî değerleri olmayan bu bölge tarih sahnesine 1946 yılında Suriye adı ile çıkmıştır.
1956’dan bu yana Rusya Suriye’ye yerleşti. Sovyetler Birliği’nin dağılması ile Rusya Orta Doğu’daki üslerini kaybetti. Ama Suriye şu anda Rusya’nın Orta Doğu’daki üssüdür. İsrail ABD için ne ise Suriye de Rusya için aynıdır.
Birinci Dünya Savaşında İngiltere ve Fransa’nın gizli anlaşması gereği 1920’de Suriye Fransa’nın sömürgesi oldu. 1946 yılında Suriye bağımsızlığını ilan etti. Şubat 1958’de Suriye ile Mısır birleşerek Birleşik Arap Cumhuriyeti kuruldu.
Kasım 1970’de hava kuvvetleri komutanı Hafız Esad darbe ile iktidarı ele geçirdi. 1970 yılında bu yana Suriye Nusayri asıllı Esad ailesinin işgali altındadır.

Comments are closed.