Üç ay süren bir saltanat!..

Beşinci Murad Han, Osmanlı padişahlarının otuz üçüncüsü, İslam halifelerinin doksan sekizincisidir. Babası, Abdülmecid Han’dır. 1840’ta İstanbul’da doğdu…

Babasının 25 Haziran 1861’de vefatından sonra Abdülaziz Han padişah olunca, veliaht oldu. Nezaketi, kibarlığı, çağına göre bilgisi ve yumuşak huyluluğu ile sevildi. Amcası Abdülaziz Han’ın 1863 Mısır ve 1867 Avrupa seyahatlerine katıldı. Bu gezilerde davranışları ile Osmanlı hanedanının asaletini temsil ederek takdir topladı. Veliaht Murad, 30 Mayıs 1876 tarihinde Sultan Abdülaziz Han’ın ‘hal’ edilmesiyle Osmanlı Sultanı ilan edildi. 4 Haziran 1876’da Abdülaziz Han’ın feci şekilde şehit edildiğini ve annesi Pertevniyal Valide Sultan’a çok çirkin işkenceler yapıldığını işiten Sultan Murad Han’ın üzüntüden ve bu felaket yolunun sonunu düşünmekten akli melekeleri bozuldu. Üzüntüden hastalığının artmasında doktor Kapolyon Efendi’nin cahilane ve yanlış teşhis ve tedavisinin de mühim rolü oldu. Bu husus şöyle anlatılır:

“Yeni padişah Beşinci Murad Han, yemek yediği sırada kendisine amcası Abdülaziz Han’ın vefat ettiği haberi verilir. Murad Han derhal ayağa fırlar ve;

-Eyvah! Gitti, amma bunu şimdi halk benden bilir, dedikten sonra bayılır… Bu arada özel doktoru Kapolyon Efendi de, onun önce hamamda biraz kalmasını istemiş, bilahare de şakaklarına çok miktarda sülük tutturmuştur. Bu da beyne giden damarlardan kan eksilt­mesi yapmış olacağından beyinde hasara yol açmıştır…”

Beşinci Murad Han işte bu hasta hâliyle ihtilalcilerin kuklası durumuna getirilip, Avrupa’da belirli odakların devleti ve İslamiyet’i yok etmek için hazırladıkları yıkıcı planlar tatbik edilmek istenmiştir. Ancak kardeşi cennetmekân İkinci Abdülhamid Han bunların önüne geçmiştir. 31 Ağustos 1876’da tahttan indirilen ve doksan üç gün saltanat süren Beşinci Murad Han, Osmanlı sultanları içinde en az padişahlık yapan hükümdar olarak tarihe geçmiştir…

Tahttan indirilmesinden sonra, ailesiyle Çırağan Sarayı’na yerleştirilen Beşinci Murad Han’ın hastalığı sonradan iyileşti. Vaktini okumak ve torunlarını okutmakla geçirdi. Kardeşi Sultan Abdülhamid Han’a her hâlükârda şükranlarını bildirirdi…

29 Ağustos 1904’te vefat eden Beşinci Murad Han, İstanbul’da Yeni Cami’deki türbede medfundur…