ÖMRE TAVÂFI FARZDIR
1- “Ridâ” ismindeki üst ihrâmın ortasını sağ koltuk altından geçirip, uçları sol omuza atılır. Buna “Iztıbâ” denir. 2-Mescid-i harâma “Bâbü’s-se-lâm”dan, gündüz girmek müstehabtır. 3- “Telbiye”, “Harem-i Şerîf”in kapısından girerken kesilir. Tavâf esnâsında telbiye söylenmez.
4- “Ka’be-i Muazzama” görülünce, üç def’a tekbîr ve tehlîl getirildikten sonra duâ edilir. Ka’be-i şerîfe ilk görüldüğünde, yapılan duâlar makbûldür, kabûl olunur. Onun için burada en önemli duâları yapmalıdır. 5-Ömre Tavâfına: “Allâhümme innî ürîdü tavâfe beytikel-harâmi feyessirhü lî ve tekabbelhu minnî seb’ate eşvâtın tavâfel-umrati lillâhi teâlâ azze ve celle” diyerek başlanır. Kadınlar, erkeklerin arasına karışmazlar, (ortalık biraz tenhâlaşınca) gerilerden dolaşırlar.
6-Tavâfa, “Rükn-i Yemânî” tarafından gelerek, “Hacer-i esved”den veya “başlama çizgisi”nden, yahut sağ taraftaki yeşil ışıkla “Hacer-i esved” arasındaki hattan başlamak ve yine burada bitirmek sünnettir. 7- Ka’be’yi sol tarafa alarak dönmek vâciptir. “Hatîm”‘in dışından dolaşılarak yapılır. Tavâftan sonra hatîmde namaz kılınca, duâ da edilir. 8-Peş peşe yedi defa dönülerek bir tavâf tamamlanır. Bunun dördü farz, üçü vâciptir. Her dönüşe bir şavt denir. Şavtları peşpeşe yapmak sünnettir. 9- Erkekler, Hacer-i esvede her gelişde, el ve yüz sürerler. Süremezlerse uzaktan istilâm ederler. Ellerini, kulakları hizasına kadar kaldırarak “Bismillâhi Allâhü ekber” deyip yüzlerine sürerler. Kadınlar gerilerden istilâm ederler. 10- Tavâfın ilk üç şavtında erkekler “Iztıbâ” yaparlar, ya’nî sağ omuzlarını açarlar. Kısa adımlarla koşarak, omuzları silkerek, çalımlı yürürler. Buna “remel” denir. Kadınlar “Iztıbâ” ve “Remel” yapmazlar. 11- Tavâf ederken ve Sa’y yaparken, ezân okunursa, bunlar bırakılıp, namâzdan sonra tamâmlanır. 12- Tavâf ânında tekbîr ve tehlîl getirilir, duâ edilir. 13- Her tavâfdan sonra, Mescid-i Harâm içinde iki rek’at tavâf namâzı kılmak vâciptir. Makâm-ı İbrâhîm’de kılmak efdaldir. Kerâhet vakti ise, namâz ertelenir. Her tavâfdan sonra zemzem içmek müstehâbdır. İçerken duâ edilir. 14- Iztıbâ’ hâliyle ya’nî sağ omuzu açık olarak namâz kılmak mekrûhtur. Namâz esnâsında, üst havlusu, sağ omuzunu örtecek şekilde konulur. Tavâf namâzında, zamm-ı sûre olarak, birinci rek’atte “Kâfirûn”, ikincide “İhlâs” sûrelerinin okunması efdaldir. 15- Zemzem, usûlüne uygun içilir. 16- Tavâfdan sonra, sa’y yapılır. Tavâfsız sa’y sahîh olmaz. Önce tavâf etmek lâzımdır. Tavâf namâzından ve Zemzem-i Şerîfi içtikten sonra, ara vermeden Sa’ye başlamak sünnettir.
SA’YE BAŞLAMADAN ÖNCE
Sa’ye başlamadan önce Hacer-i esvedin istilâm edilmesi [uzaktan selâmlanması] sünnettir. 1-Sa’ye: “Allâhümme innî ürîdü en es’â mâ beynes-Safâ vel-Merveti seb’ate eşvâtın sa’yel-umrati lillâhi teâlâ azze ve celle fe-yessirhü lî ve tekabbelhü minnî” diyerek niyet edilip Safâ tepesine çıkılır.
2- Önce Safâ’dan başlamak vâciptir. 3-Burada, Beytullah’a karşı dönülüp duâ edilir. 4-Merve tepesine doğru yürünür. Her gidiş veya gelişe bir “şavt” denir. Şavtları peş peşe yapmak sünnettir. 5-Yeşil direklerin arasında, erkekler sür’atli, çalımlı ve canlı yürürler. Buna “Hervele” denir; sünnettir. Kadınlar “Hervele” yapmazlar. 6-Merve tepesinde de, Ka’be’ye dönülüp duâ edilir. 7-Aynı şekilde Safâ’dan Merve’ye dört, Merve’den Safâ’ya üç def’a peş peşe gidilip gelinir. Toplam yedi olur. Say’ı yürüyerek yapmak vâciptir. 8-Sa’y esnâsında tekbîr, tehlîl, duâ edilir. Sa’y esnâsında ezân okunursa, bunlar bırakılıp namâzdan sonra tamâmlanır. 9- Sa’ydan sonra, saçın en az dörtte biri veya tamâmı kesilir yâhut kısaltılır. Tıraş olmak vâciptir. 10-Böylece ömre bitmiştir. [“Sa’y”, bir “Ömre” için, bir de “Hac”da farz olan “Tavâf-ı Ziyâret” için yapılır. Nâfile sa’y yapılmaz.] [İnşâallah, öbür haftaki makâlelerimizde de, Mekke-i Mükerreme ve Medîne-i münevvere ziyâretinden bahsedelim.]