Kur’ân-ı kerîmde Fecr sûresinin başında, “Fecre, on geceye… yemîn olsun” buyuruluyor. On gece hangi gecelerdir? İki hadîs-i şerîf meâli şöyledir:
“Fecr suresindeki on gün, kurbân ayının [Zilhiccenin] ilk on günüdür.” [Hâkim]
“Allah indinde, Zilhiccenin ilk on günündeki amellerden daha kıymetlisi yoktur.” [Tirmizî]
İbn-i Abbâs hazretlerine göre, yemîn edilen on geceden murât, Zilhiccenin ilk on gecesidir. O günler, hac amelleriyle iştigâl günleridir. [Hâzin]
Bu on gece, Zilhicce ayının ilk on gecesidir. [Beydâvî, Celâleyn]
On geceden murat, Ramazân’ın son on gecesi veya Muharrem’in ilk on gününün geceleridir. [Medârik]
Allahü teâlâ, kullarına çok acıdığı için, bazı gecelere kıymet vermiş, bu gecelerdeki, duâ ve tevbeleri kabûl edeceğini bildirmiştir. Allahü teâlâ, bu gecelerde yapılan duâ ve tevbeleri kabûl buyuruyor.
Bu ve benzeri mübârek geceleri ihyâ etmeli ve saygı göstermelidir. Saygı göstermek, günâh işlememekle olur…
MÜBÂREK GECELER
Kur’ân-ı kerîmde bildirilen ve dînde kullanılan Arabî [Hicrî-Kamerî] ayların bir yılı, bir güneş yılından on gün kısadır. Bundan dolayı hicrî-kamerî aylar, hicrî-şemsî ve mîlâdî aylara göre, on gün önce gelmektedir. Bunun için Müslümânların mübârek geceleri veya günleri, şemsî yıllara göre, her yıl on gün önce olur. Çünkü mübârek günler, güneş aylarına göre değil, kamerî aylara göre hesâb edilir; dînimiz böyle emretmektedir.
İslâmiyet’te, güneş yılının ayları içinde, sayılı mübârek bir gün yoktur. Doğum günü ve mübârek geceler, hicrî yıl ile kutlanır. Bütün ibâdetlerde ve dînî faâliyetlerde kamerî aylar esâs alınır. Hac, oruç, kurbân ve bayram günleri hep kamerî aylara göre tespit edilir. Bütün mübârek geceler de kamerî aylara göre tesbît edilir…
Mübârek geceleri, hicrî-kamerî sene içerisindeki sırasına göre zikredecek olursak, en başta 1- Muharrem gecesi gelmektedir. Sonra 2- Aşûre gecesi, sonra da 3- Mevlid gecesi gelmektedir. Bunlardan sonra, 4- Regâib gecesi, 5- Mi’râc gecesi, 6- Berât gecesi, 7- Kadir gecesi, 8-Ramazân Bayramı gecesi, 9-Arefe gecesi ve nihâyet 10-Kurbân Bayramı gecesi gelmektedir.
Yukarıdaki on geceden, “Mevlid Gecesi”, “Regâib Gecesi”, “Mi’râc Gecesi” ve “Berât Gecesi”ne “Kandil” geceleri denir.
Yukarıda bildirilen on geceden başka, fıtr bayramının diğer geceleri, Zil-hicce ayının ilk on gecesi, Muharrem ayının ilk on gecesi ve her Cum’a ve Pazartesi geceleri de mübârektir…
Kıymetli geceye, kendinden sonra gelen günün ismi verilir. Önceki günü öğle namazı vaktinden, o gecenin fecrine kadar olan zamandır. Yalnız, Arefe ve üç kurban günlerinin geceleri böyle değildir. Bu dört gece, bu günleri takip eden gecelerdir. Bu geceleri ihyâ etmeli, yani kazâ namazları kılmalı, Kur’ân-ı kerîm okumalı, duâ, tevbe etmeli, sadaka vermeli, Müslümânları sevindirmeli, bunların sevâblarını ölülere de göndermelidir.
KAZANÇLI MEVSİMLER!..
Bazı kimseler, Kadir gecesi hâriç, başta Mevlid gecesi olmak üzere bütün mübârek gecelere “bid’at” diyorlar.
Cuma, bayram ve kandil günleri ve geceleri, Müslümânların mübârek gün ve geceleridir. Bu mübârek gün ve gecelere kıymet veren Allahü teâlâdır. Bunun gibi, Peygamberler de insandır. Ancak Allahü teâlâ, onları kıymetlendirmiş, kendilerine güzîde mevkiler ihsân etmiştir. Onlar için, “diğer insanlardan niye ayırt ediliyor” denemediği gibi, bazı gece ve günleri kıymetli yaratan Allahü teâlâya da, “bu gece ve günleri, diğer gece ve günlerden niye ayırdı” denemez.
İmam-ı Gazali hazretleri buyuruyor ki:
Âhiret yolcusunun, ibâdetle ihya edilmesi kuvvetle müstehab olan mübârek geceleri boş geçirmesi uygun değildir. Çünkü bunlar hayır mevsimleri ve kârı bol olan gecelerdir. Kazançlı mevsimleri ihmâl eden tüccar, bir kâr sağlayamadığı gibi, mübârek geceleri gafletle geçiren âhiret yolcusu da maksada ulaşamaz. Bu geceler: Muharremin birinci gecesi, Aşûre gecesi, Recebin birinci gecesi, ilk Cuma gecesi ve 27. gecesi ki buna Mi’râc gecesi denir. Şa’bânın 15. gecesi, Arefe gecesi ile iki bayram gecesidir. [İhyâ]