Üzüntüden felç olan Padişah!..

Birinci Abdülhamid Han, Osmanlı padişahlarının yirmi yedincisi ve İslam halifelerinin doksan ikincisidir. Sultan Üçüncü Ahmed Han’ın oğludur. 1725’te doğdu. 1789’da vefat etti. Sirkeci’de, Dördüncü Vakıf Han’ın karşısındaki türbededir…
Birinci Abdülhamid Han, halka karşı merhametli ve çok dindar bir padişahtı. Tahta çıktığı zaman devlet buhran içerisindeydi. Rus Harbi devam ediyor ve birçok eyalette de isyanlar baş göstermiş bulunuyordu. Mali sıkıntı da mevcuttu. Saltanatı müddetince bu zorluklarla mücadele etti… Önce Ruslarla “Küçük Kaynarca Antlaşması” yapıldı. Bu antlaşmaya göre Kırım, Kuban ve Bucak yalnız dinî bakımdan halifeye bağlı olmak üzere müstakil oluyor; Yenikale, Kerç, Azak, Kılburun kaleleri Rusya’ya geçiyordu. Bu antlaşmanın ağırlığını artıran en önemli maddesi, Rusların Türk topraklarındaki Ortodokslar üzerinde bir çeşit himaye hakkı iddiasında bulunabilecek tarzda hazırlanmış olanıdır.

Rusya ile birkaç yıl gerginlikten sonra Koca Yusuf Paşa sadrazam oldu. Aslında 1781’de Rusya, Avusturya ile beraber bir tasarı hazırlamış ve bu tasarıya göre de Osmanlı Devletini taksime karar vermişlerdi. Yeni Sadrazam, Rusya ile mutlaka savaşmak istiyordu. İkinci Katerina’nın gösteri yaparak Kırım’ı ziyaret etmesine ve Avusturya imparatoru ile görüşme yapmasına Bab-ı âli artık tahammül edemiyordu. Rus elçisi Sadarete çağrılarak Kırım’ın iadesi istendi. Elçinin uygun cevap vermemesi üzerine Rusya’ya savaş ilan edildi…
Rusların idaresi altındaki Kılburun Kalesine hücum ile 1786-1792 Osmanlı-Rus Savaşı başlamış oldu. Avusturyalılar da savaş açmadan Belgrad ve Sırbistan’a taarruz ettilerse de bir sonuç alamadılar… Serdar-ı Ekrem Sadrazam Koca Yusuf Paşa, önce Avusturya derdini halletmek istedi. Avusturya İmparatoru İkinci Josef’in saldırılarını önledikten sonra sınır aşılarak düşman kendi topraklarında ağır yenilgiye uğratıldı. Josef, güç bela kaçabildi. Fakat Rus cephesindeki savaş aleyhte gelişiyordu. Özi Kalesi Ruslar tarafından alınınca tarihin en büyük mezalimine uğradı. Masum ve günahsız çocuklar, genç ve ihtiyar kadınlar dahil 30 bin civarında insan vahşice öldürüldü.
Sadrazam, Özi Kalesinin düştüğünü bildiren ve yapılan mezalimleri dile getiren telhisi (özeti) okurken, padişah, kederinden felç olup çok geçmeden vefat etti. Ruhu şâd olsun…