Yûsuf bin Muhammed el-Fasi hazretleri evliyanın büyüklerindendir. 937 (m. 1530)’da Endülüs’te (İspanya) Mâleka (Malaga) yakınlarında Kasrülkebîr’de (Alcazarquivir) doğdu. Burada Kur’an-ı kerim, fıkıh ve nahiv okudu. Şâziliyye şeyhi Abdurrahman Meczûb’a intisap etti. İcazet alarak Fas’a gitti ve burada bir dergâh kurarak çok talebe yetiştirdi. 1013 (m. 1604)’te Fas’ta vefat etti.
Bu mübarek zat, bir Hristiyan gence buyurdu ki: İnsan, alıştığı âdetleri sever. Bunlardan ayrılmak istemez. Doğunca, süt emmeye alışır. Bundan ayrılmak istemez. Büyüdükçe, evine, mahallesine, şehrine alışır. Bunlardan ayrılması, çok güç olur. Sonra, dükkânına, sanatına ve çoluk çocuğuna, diline, dînine alışır. Bunlardan ayrılmak istemez. Böylece, muhtelif cemaatler, kavimler, milletler hâsıl olur. Şu hâlde, bir milletin dinlerini sevmeleri, dinlerinin en hayırlı din olduğunu anladıkları için değildir. Aklı olan, kendi dînini ve başka dinleri incelemeli, dinler arasında hak olanı anlamalı, ona sarılmalıdır. Çünki, bâtıl dîne bağlanmak, insanı ebedî felaketlere, dâimî azaplara götürür. Gaflet uykusundan uyan! (Hak dînin, hangi din olduğunu nasıl bileyim. Ben, alıştığım dînin hak din olduğuna inanıyorum. Bu dîni seviyorum) der isen, şunu bil ki, (Din, Rabbin Peygamberler vâsıtası ile gönderdiği emirlere ve yasaklara itaat etmek)tir. Bu emirler, insanın Rabbine karşı ve birbirlerine karşı vazîfeleridir.
Mevcut dinler arasında, Rabbin sıfatlarını, ibâdet şekillerini ve mahlûklar arasındaki muamelatı en faydalı olarak bildiren hangisidir?
Akıl, iyiyi kötüden ayıran bir kuvvettir. Kötüyü terk etmek, iyiyi de tetkîk etmek lâzımdır. Dîni tetkîk, onun başlamasını, Peygamberlerini, Eshâbını ve Ümmetini ve din büyüklerini incelemektir. Bunları beğenirsen, o dîni seç! Aklına uy, nefsine uyma! Nefis, âileden, arkadaşlardan, bozuk, kötü din adamlarından utanmayı ve onlardan zarar gelmesini ileri sürerek, seni aldatır. Fakat, bu zararlar, ebedî azap yanında hiçtir. Bunu iyi anlayan kimse, elbet (Dîn-i islâm)ı tercîh eder. Peygamberlerin sonuncusu olan Muhammed aleyhisselâma inanır. Zaten İslâmiyet, bütün Peygamberlere îman etmeyi emretmektedir.