TEFSİR ÂLİMİ Ca’fer bin Muhammed Faryâbi

Ca’fer bin Muhammed Faryâbi hazretleri hadis ve tefsir âlimidir. 207’de (m. 822) Afganistan’da Belh yakınındaki Fâryâb’da doğdu. On yedi yaşında iken hadis dersleri almaya başladı. Daha sonra Bağ­dat’a yerleşerek burada büyük âlimlerden tefsir tahsil etti ve talebe yetiştirmeye başladı. 301 (m. 913)’de Bağdat’ta vefat etti. Bir dersinde şunları anlattı:

Sabrın çeşitleri ve her birinin mükâfâtı husûsunda Kur’an-ı kerimde nâzil olmuş birçok âyet-i kerimeler vardır. Bekara sûresinin yüzyetmişyedinci âyetinde meâlen: (Yüzünüzü doğu ve batı taraflarına çevirmeniz hayır ve tâat değildir. Hayır ve tâat, Allahü teâlâya ve âhirete ve meleklere ve Allahü teâlânın indirdiği kitaplara ve Peygamberlere îman etmektir. Ve Allahü teâlânın [rızası için] muhabbet ile malını; fakir akrabâsına, fakir yetimlere ve muhtaçlara, yolda kalmışlara, [garip yolculara, misafirlere], isteyen fakirlere ve mükâteb kölelere [yâni sahibi ile anlaşıp belli bir ücret ödeyince hür olacak kölelere] ve esîrlere [azâd etmek için] vermektir. Ve [farz] namazları dosdoğru kılmak ve zekâtını vermek, sözleşmelerinde ahdine vefâ etmek [sözünü yerine getirmek], fakirlikte, ihtiyaç ve sıkıntı hâllerinde, cihâdda sabretmektir. Ve bu vasıfları taşıyanlara uymakta sâdık olmaktır. İşte onlar, takvâ sahibi olan Müslümanlardır) buyurulmuştur.

Âl-i İmrân sûresinin ikiyüzüncü âyetinde ise meâlen: (Ey îman edenler! [Din düşmanlarının eziyyetlerine] sabrediniz. Düşmanlarınızla olan cihâdda üstün gelmek için, sabır yarışı yapın. Sınır boylarında kâfirlere karşı cihâd için nöbet bekleyin ve Allahü teâlâdan korkun ki, felâha [kurtuluşa] eresiniz) buyurulmuştur.

Nahl sûresinin doksanaltıncı âyetinde meâlen: (Sabredenlerin ecrlerini [karşılıklarını] Allahü teâlâ, yaptıkları amelin karşılığı olan sevaptan daha fazla ve daha güzel olarak elbette verir) buyurulmuştur.

Zümer sûresinin onuncu âyetinde meâlen: (Sabreden müminler [kıyâmet gününde] hesapsız mükâfâtlara kavuşurlar) buyurulmuştur.

Bekara sûresinin yüzelliüçüncü âyetinde meâlen: (Ey îman edenler! Sabır ve salât [namaz] ile Allahü teâlâdan yardım isteyiniz. Muhakkak Allahü teâlâ[nın yardımı] sabreden müminlerle berâberdir) buyurulmuştur.

Comments are closed.