Sual: (Nefsinize zulmetmeyin) ne demektir? Nefsimiz Allah’ın düşmanı olduğuna göre nefse zulmetmek gerekmez mi?
CEVAP
Nefs kelimesinin, ruh, can, kan, benlik, iç, kalb, büyüklük, yücelik, irade gibi birçok manası vardır; fakat daha çok iki anlamda kullanılır:
Birincisi, dine uymayan isteklerin kaynağı olarak kullanılır. Buna nefs-i emmare de denir. Bu nefs, Allahü teâlânın ve kendimizin düşmanıdır. Bir hadis-i şerif meali:
(Senin en büyük düşmanın, seni çepeçevre kuşatan nefsindir.) [Deylemi]
Allah düşmanı olan nefse zulmetmek için, yani onun zararlarını önlemek için, dinimizin emrine tam uymak ve bu nefsi kötü bilip her zaman aşağılamak gerekir. Bir hadis-i şerif meali:
(Nefsini zelil eden, dinini aziz etmiş, nefsini aziz eden de dinini aşağılamış olur.) [Ebu Nuaym]
İkincisi, bir şeyin özü, kendisidir, kişidir. Mesela, Kur’an-ı kerimde, (Her nefs, ölümü tadıcıdır) buyuruluyor. İşte, (Nefsinize zulmetmeyin) ifadesindeki nefs, bu nefstir. Yani kendimizdir. (Kendinize zulmetmeyin) demektir. Çok yiyip şişmanlamayın veya çok az yiyip perişan olmayın demektir. Ne çok uyumalı, ne de hep uyanık kalmalı. Yani bedenimizin ihtiyaçlarını da ihmal etmemeli demektir.
Seyyid Abdülhakim-i Arvasi hazretleri de buyuruyor ki:
(Helal olan elbiseleri, yemekleri ve şerbetleri lüzumu kadar kullanın! Çeşitli, lezzetli yemeklerle ve tatlı, soğuk şerbetlerle bedeninizi, nefslerinizi rahat ve hoş tutun!)
Peygamber efendimizin ve İslam âlimlerinin bu bildirdiği hususlara uymak niyetiyle yapılırsa, bunlar da ibadet olur, sevab olur. Böylece kendimize de zulmetmemiş oluruz.