Sual: (Allah ilmi isteyene, malı istediğine verir) demek caiz midir? CEVAP: Caizdir, çünkü hayır da, şer de Allah’tandır, yani her şeyi Allahü teâlâ verir. İlmi de, malı da veren Odur. İsteyene ilim de, mal da verir. İki âyet-i kerime meali:
(İsteyene âhiret nimetlerini, isteyene de dünya nimetlerini veririz.) [Şura 20]
(Yalnız dünya için yaşamak, eğlenmek isteyenlerin çalışmalarının karşılığını, hiçbir şey esirgemeden [sağlık, mal, para, makam, şöhret gibi] bol bol veririz. Bunlara âhirette yalnız Cehennem ateşi vardır. Emekleri hep boşa gider.) [Hud 15, 16]
İstemek, sebebe yapışmak, yani çalışmak gerekir. Allahü teâlâ, dünya nimetlerine ve âhiret nimetlerine kavuşmak için çalışanlara, dilediklerini vereceğini vadediyor. (Müslüman olsun, olmasın, dünya nimetlerini, beğendiğim gibi çalışan herkese veririm) buyuruyor. O halde, ilim olsun, mal olsun, çalışan karşılığına kavuşur.
MİNİMUM ALIŞVERİŞ
Sual: Kaç kuruştan aşağı alışveriş caiz olmuyor?
CEVAP: Bir fels değerinden aşağı alışverişler caiz olmaz. Bir felsin itibarî kıymeti, şimdi bir altın liranın kıymetinin, on beşte biri kadar kuruş olmaktadır. (S. Ebediyye)
Bu ölçü bilinirse her zaman kendimiz hesaplarız. Mesela, Cumhuriyet, Hamit gibi bir altın liranın, en ucuzunun kıymeti 525 lira olsa, bunun on beşte biri kadar kuruş, 35 kuruş olur. Buna göre 35 kuruştan aşağı olan bir malın satılması caiz olmaz. Mesela, bir ciklet 20 kuruşsa, 2 ciklet alınıp 40 kuruş verilirse mesele kalmaz. Yahut 15 kuruşluk başka mal da alınırsa, mahzuru olmaz.
EBCED NEDİR?
Sual: Ebced hesabı nedir?
CEVAP: Ebced hesabı, her harfi bir rakamı gösteren, İslam harfleriyle yazılı sekiz kelimeden meydana gelen bir hesap sistemidir. Olayların zamanının belirtilmesi ve hatırda daha kolay kalması için kullanılır. Hicri bir ayın ilk günü de, Ebced hesabına göre bulunabilir. İslâmiyet’te, Ebced’den faydalanarak, olayların tarihini, camilerin, çeşmelerin, türbelerin ve benzeri şeylerin yapılış tarihini belirtmek caizdir, fakat mesela, hastanın ve annesinin adını Ebced hesabıyla hesaplayıp, sana şöyle muska lazım diyerek, muska yazıp para almak haramdır. Dini hüküm çıkarmak da kesinlikle caiz olmaz.