Fudayl bin İyâd hazretleri bir gün; “Bir kişi Allah’a âsi olsa, mahlûklar da ona isyân eder. Ben Rabbime isyân edip etmediğimi, hayvanlarımın tavrından anlarım” buyurdu.
Dinleyenler sordu:
“Nasıl anlarsınız?”
“Şöyle ki, Ben Rabbime itâat edersem, onlar da bana itâat eder, ben isyân edersem, onlar da bana isyân ederler” buyurdu.
Bir başka gün de yine sevdiklerine;
“İnsanın yanındakilerle, tatlı dil ve güler yüzle güzel geçinmesi, geceleri namaz kılmasından, gündüzleri oruç tutmasından daha iyidir” buyurdu.
MÂRİFET MİDİR?
Bir gün, Fudayl hazretlerine birini methederken; “Hiç tatlı yemez” dediler. Hazret-i Fudayl; “Tatlı yememek, mârifet midir?” buyurdu.
Sordular bu defâ;
“Mârifet nedir ki?”
“Ahlâkı nasıl, yakınlarına güzel davranıyor mu, hısım akrabâsına iyilik ediyor mu, birine kızdığında, öfkesini yeniyor mu. Kişinin fazileti, bunlardan belli olur” buyurdu.
TASAVVUF NEDİR?
Bir gün de; “Tasavvuf nedir efendim?” diye sordular. Cevâben; “Günah işlemek arzusunu kalbinden söküp atmaktır” buyurdu.
Ve şunu anlattı:
Hazret-i Alî radıyallahü anh bâzı insanların eğlendiklerini görünce; “Niçin eğleniyorsunuz?” diye sordu.
Onlar cevâben;
“Bu gün bizim bayramımızdır” dediler. Hazret-i Ali; “Günah işlemediğimiz gün de bizim bayramımızdır” buyurdu.