Son yaşanan ve insanı kahreden Van depremindeki can kayıplarının suçu kimde?.. Zelzele önceden tespiti ve de durdurulması pek mümkün olmayan tabii bir afettir. Deprem önlenemez ama, tedbiri insanlarca alınabilir. Van’daki yıkılan binaların hemen dibindeki kavak ağaçları, nazlı nazlı salınıyordu. Zelzele yıksaydı kavak da yıkılırdı. Demek ki kavağın statiği muazzam. Binanın ise her safhasında insan eli var. Bu el bilgili, dürüst olursa o da kavak gibi emin olurdu.
Van depreminde yıkılan binalardan Savcılarımız numuneler alıyor. Bunlarda çimento dozu uygun ve harcın kumu yıkanmış olsa da yıkılmış binalar olabilir. Buna ne denecek? 28 Şubatla birlikte imam hatip liselerini etkisiz kılmak uğruna, tüm meslek liselerinin puanları atraksiyonlarla, 30 puan geriye götürüldü. Meslek liselilerin sayısı yüzde ona kadar düştü. İnşaatlarda da mühendisle usta arasındaki köprü olan teknikerler kalmadı. Bugün beton mimarisi ana inşaat dalı. Bir müteahhit betonun her malzemesi normal olsa bile, üç safhalı prizlenme olayının takibi maalesef inşaat çavuşlarına kaldı. İnşaat sahibi, çavuşunu dürüst söz dinler kimselerden seçer. Aman malzemem çalınmasın diye bu konuya çok dikkat edilir. Ama bu çavuşların yüzde biri, hava sıcaklığı ve priz müddeti hakkında teknik bilgiden mahrumdur! Mühendis saatine bakar ve şu saatte betonu sula der. Ya o saatte sulanmazsa, işin en mühimi olan, 1’inci priz safhası boşa gider. Artık o beton özürlüdür. Nereden nasıl çökeceğini kimse bilemez. Böyle yapıları da depremler çok sever…
Evet müteahhit hiçbir şeyden çalmamıştır. Ama binada prizlenme yani betonun donması çok kusurludur. Gölcük depreminde böyle yıkıntıları çok gördüm. Mesela beş katlı bir apartmanın her yeri sapasağlamdı. Ancak balkonlu olan mutfaklar, testereyle kesilmiş gibi yere yapışmıştı. Balkon kısmının sulanması az olunca ve o senelerdeki paslanmaz çelikten tencere setleri de her mutfağa dolunca; mutfaklar çöküvermişti…
Yasalarda inşaat çavuşluğu yerine tekniker istihdamı mecburi olmalıdır. Nasıl bir zamanlar meslek liselerine tu-kaka dediysek, şimdi tersine en özenilecek tahsil yolu haline getirmeliyiz. Yoksa daha çok arama kurtarma ekibi kurmamız gerekecek!..