Şeyh Sühreverdî

Şeyh Sühreverdî hazretleri Tokat evliyasındandır. 1335 yılında vefat etmiştir. Türbesi Turhal’dadır. Bir dersinde buyurdu ki:
Haram lokma yememek için, alışveriş bilgilerini iyi öğrenmelidir. Şüpheli şeylerden kaçınmalıdır. Harama yaklaşan zaten âsî, fâsık olur. Şüphe ettiği şeyleri ehl-i sünnet kitaplarından öğrenmelidir. Kalbine sıkıntı getiren şüpheliyi almamalıdır. Zalimlere, fasıklara veresiye satmamalıdır. Çünkü öldükleri zaman üzülür. Hâlbuki zalimler, yani Müslümanlara ve İslamiyete eli ile, dili ile, kalemi ile zarar yapanlar ölünce üzülmek günahtır. Onlara yardım etmek câiz değildir… Meselâ, din ile alay edenlere, yalan yanlış kitaplar yazarak dîni yıkmaya uğraşanlara kâğıt satmak günâhtır. Velhâsıl, herkesle muamele etmemelidir. Doğru insan aramalıdır. Bir zaman vardır ki, bir tacir, her istediği ile muamele edebilirdi. Çünkü herkes alışveriş ilmini biliyor ve bildiğine göre hareket ediyordu. Sonraları öyle zamanlar geldi ki, birkaç kişi ile muamele edilemezdi. Daha sonraları ise, ancak birkaç kimse ile muamele edilebilir oldu. Bir zaman gelmek korkusu vardır ki, alışveriş edecek kimse bulunamayacaktır. Bunu çok zaman önce, söylemişlerdir. Bizler, belki de, büyüklerimizin korktuğu o zamana kaldık.
Kim ile olursa olsun, alışveriş edilmektedir. Câhil hâfızlar, yangına körükle gidip, (Bugün dünyanın her tarafı böyle oldu. Her yerdeki mala haram karıştı. Haramdan kurtulmak imkânsız oldu) diyorlar. Bu söz, çok yanlıştır. Hiç de dedikleri gibi değildir.
Alışveriş yaptığı kimse ile olan sözlerini, hareketlerini, aldığını, verdiğini iyi ve doğru hesap etmelidir. Kıyamette, bunların hepsinden hesap vereceğini bilmelidir. Büyüklerden biri, bir bakkalı rüyada görüp, Allahü teâlâ sana ne yaptı dedi. Önüme elli bin sahife koydular. Yâ Rabbî! Bu sahifeler kimlerindir dedim. Elli bin kişi ile alışveriş yapmışsın. Her sahife, bunların birisi ile olan muameleni göstermektedir dediler. Baktım, her sahifede bir kimse ile olan muamelemin inceden inceye yazılmış olduğunu gördüm, dedi. Bir kuruş hile yapan, bir kuruş hak yiyen, cezasını çekecektir ve hiçbir şeyin yardımı olmayacaktır.

Comments are closed.