İmamzâde Buhârî hazretleri Hanefî fıkıh âlimidir. 491’de (m. 1098) Buhara’da doğdu. Ebü’l-Kâsım Gülâbâdî’ye talebe oldu ve fıkıh tahsil etti. Sonra Hâce Yûsuf-i Hemedânî’ye intisab ederek tasavvufta ilerledi. 573 (m.1177)’de vefat etti. Şir’atü’I-İsIâm adlı eseri meşhurdur.
Bu eserinde “Yeme içme adabı” hakkında buyuruyor ki:
Yemeğe başlarken, Allahü teâlâya ibadet etmek, Onun kullarına faydalı olmak, dinimizi, ebedi saadet ve huzur yolunu bütün insanlara yaymak için kuvvet elde etmeye niyet etmelidir.
Yiyip içmenin farzları:
1- Yiyince doymayı, içince kanmayı, Allahü teâlâdan bilmek.
2- Helâlinden yiyip içmek.
3- O yemekten, kuvveti geçinceye dek, Allahü teâlâya kulluk etmek.
4- Eline geçene kanaat etmek.
Sünnetleri:
1- Yiyip içmeye başlarken Besmele çekmek.
2- Yemeğin sonunda (Elhamdülillah) demek.
3- Yemekten önce ve yemekten sonra el yıkamak.
4- Sağ elle yiyip içmek.
5- Kendi önünden yemek.
6- Sağ ayağı dikip, sol ayak üstüne oturmak.
7- Yemeğe tuzla başlayıp tuzla bitirmek. [İlk ve son lokma ekmekle yapılır ve ekmekteki tuza niyet edilirse, bu sünnet yerine getirilmiş olur.]
8- Elle yenebilenleri, üç parmakla yemek.
9- Ekmekle karpuz yerken, ekmeği sağ ele alıp, sonra karpuzu sol elle yemek.
10- Kapta kalanı sıyırıp yemek. [Sonra yemek şartıyla, tabakta, bardakta artık bırakmak caizdir. Resulullah efendimiz, müminin artığını yemeyi severdi.]
11- Elini yıkamadan önce, parmaklarındaki yemek artıklarını yalamak.
12- Yemekten sonra dişleri temizlemek.
Müstehabları:
1- Sofrayı yere kurmak.
2- Elbisesi temiz olarak sofraya oturmak.
3- Arpa ekmeği yemek.
4- Ekmeği elle parçalamak. Ekmek bıçakla kesilebilirse de, bıçakla lokma haline getirilmez. Pişmiş eti bıçakla kesmemeli.
5- Ekmek ufaklarını zayi etmemek.
6- Sirke yemek.
7- Lokmayı küçük almak.
8- Lokmayı iyice çiğnemek.
Mekruhları:
1- Sol eliyle yiyip içmek.
2- Yiyeceği yemeği koklamak.
3- Besmeleyi terk etmek. [Yemek arasında da olsa hatırlayınca Besmele çekmelidir.]
4- Yerken hiç konuşmamak. [Ateşe tapanların âdetidir. Neşeli şeyler konuşmalıdır.]
5- Tuzluğu, tabağı ekmek üstüne koymak, elini, bıçağı ekmeğe silmek. [Bu ekmek yenirse, mekruh olmaz.]
6- Küflü ekmek, kokmuş yemek ve su mekruhtur.