ÜVEYSÎ Zeyneddin Tâybâdî

Zeyneddin Tâybâdî hazretleri evliyanın büyüklerindendir. Üveysî idi. Ahmed-i Nâmıkî Câmî’nin rûhâniyyetinden feyz aldı. 791 [m. 1388] senesinde vefât etti. Bir sohbetinde buyurdu ki:
Allahü teâlâ, insanları başıboş bırakmadı. Her istediklerini yapmaya izin vermedi. Nefislerinin arzularına ve tabii, hayvânî zevklerine, taşkın ve şaşkın olarak tâbi olmalarını, böylece felaketlere sürüklenmelerini dilemedi. Rahat ve huzur içinde yaşamaları ve sonsuz saadete kavuşmaları için arzularını ve zevklerini kullanma yollarını gösterdi ve dünya ve âhiret saadetine sebep olan faydalı şeyleri yapmalarını emretti. Zararlı şeyleri yapmalarını yasak etti. Bu emirlere ve yasaklara (Şeriat) denildi. Saadete kavuşmak isteyen, şeriate uymaya mecburdur. Nefsinin ve tabiatinin, şeriate uymayan arzularını terk etmesi lazımdır. Şeriate uymazsa, sahibinin, yaratanının gazabına, azabına düçar olur. Şeriate uyan kul, mesut, rahat olur. Sahibi onu sever.
Dünya ziraat yeridir. Tarlayı ekmeyip, tohumları yiyerek zevk ve safa süren, mahsul almaktan mahrum kalacağı gibi, dünya hayatını, geçici zevkleri, nefsin arzularını taşkın ve şaşkın olarak yapmakla geçiren de, ebedi nimetlerden, sonsuz zevklerden mahrum olur. Bu hal, aklı başında olanın kabul edeceği bir şey değildir. Sonsuz lezzetleri kaçırmaya sebep olan, geçici lezzetleri zararlı şekilde yapmağı tercih etmez.
Allahü teâlâ, dünya zevklerinden, geçici lezzetlerinden, nefse tatlı gelen şeylerden hiçbirini yasak etmedi. Bunları, şeriate uygun, zararsız olarak kullanmaya izin verdi. Şeriate uymak için, evvela Ehl-i sünnet âlimlerinin, Eshâb-ı kiramdan öğrenip ve Kur’an-ı kerimden ve hadis-i şeriflerden anlayıp bildirdikleri akâide uygun iman etmek, sonra haram, yasak edilmiş olanları öğrenip bunlardan sakınmak ve yapması emrolunan farzları öğrenip yapmak lazımdır. Bunları yapmaya ibadet etmek denir. Haramlardan sakınmaya takva denir.
Niyet ederek şeriate uymaya ibadet etmek denir. Allahü teâlânın emirlerine ve yasaklarına şeriat ve ahkâm-ı ilahiyye denir. Emredilenlere farz, yasak edilenlere haram denir. İbadetlerin en kıymetlisi ve İslâm dîninin temeli her gün beş vakit namaz kılmaktır.

Comments are closed.