İnsan
kendi kusurlarını zor görür. Bu sebeple, güvendiği arkadaşına sorarak
öğrenebilir… Bunu öğrenmenin başka bir yolu da, düşmanlarının kendisi
hakkında söyledikleridir. Çünkü düşman, insanın ayıplarını arayıp,
yüzüne çarpar. Arkadaşlar ise, insanın ayıplarını pek görmezler…
kendi kusurlarını zor görür. Bu sebeple, güvendiği arkadaşına sorarak
öğrenebilir… Bunu öğrenmenin başka bir yolu da, düşmanlarının kendisi
hakkında söyledikleridir. Çünkü düşman, insanın ayıplarını arayıp,
yüzüne çarpar. Arkadaşlar ise, insanın ayıplarını pek görmezler…
Birisi
İbrâhim Edhem hazretlerine, ayıbını, kusûrunu bildirmesi için
yalvarınca, “Seni dost edindim. Her hâlin, hareketin bana güzel
görünüyor. Ayıbını başkalarına sor!” dedi.
İbrâhim Edhem hazretlerine, ayıbını, kusûrunu bildirmesi için
yalvarınca, “Seni dost edindim. Her hâlin, hareketin bana güzel
görünüyor. Ayıbını başkalarına sor!” dedi.
Başkasında bir ayıp görünce, bunu kendinde aramak, kendinde bulursa, bundan kurtulmaya çalışmak lâzımdır. (Mümin müminin aynasıdır) hadîs-i şerîfinin manası budur. Yâni, başkasının ayıplarında, kendi ayıplarını görür.
İsâ aleyhisselâma, “Bu güzel ahlâkı kimden öğrendin?” dediklerinde “Bir kimseden öğrenmedim. İnsanlara baktım. Hoşuma gitmeyen şeylerinden sakındım. Beğendiklerimi ben de yaptım” buyurdu.
Selef-i
sâlihînin, Eshâb-ı kirâmın, velilerin hayat hikâyelerini okumak da, iyi
huylu olmaya sebep olur… Din büyükleri buyuruyor ki:
sâlihînin, Eshâb-ı kirâmın, velilerin hayat hikâyelerini okumak da, iyi
huylu olmaya sebep olur… Din büyükleri buyuruyor ki:
“Kötü
huy, uyuz hastalığı gibi bulaşıcıdır. Bir kimse, iyilerle beraber olursa
iyi olur, kötülerle beraber olursa kötü huylu olur. Mümin kurtulmak
istiyorsa evvela kendisine ben huysuzum demesi lazımdır. Huysuz olduğunu
kabul edip sonra da kendisine iyi arkadaşlar araması lazımdır. Bu
arkadaşın huyları iyi olursa bu güzel huylar yavaş yavaş ona da geçer.”
huy, uyuz hastalığı gibi bulaşıcıdır. Bir kimse, iyilerle beraber olursa
iyi olur, kötülerle beraber olursa kötü huylu olur. Mümin kurtulmak
istiyorsa evvela kendisine ben huysuzum demesi lazımdır. Huysuz olduğunu
kabul edip sonra da kendisine iyi arkadaşlar araması lazımdır. Bu
arkadaşın huyları iyi olursa bu güzel huylar yavaş yavaş ona da geçer.”
Kendinde
kötü huy bulunan kimse, buna yakalanmanın sebebini araştırmalı, bu
sebebi yok etmeye, bunun zıddını yapmaya çalışmalıdır. Kötü huydan
kurtulmak, bunun zıddını yapmak için çok uğraşmak lâzımdır. Çünkü,
insanın alıştığı şeyden kurtulması güçtür. Kötü şeyler nefse tatlı
gelir.
kötü huy bulunan kimse, buna yakalanmanın sebebini araştırmalı, bu
sebebi yok etmeye, bunun zıddını yapmaya çalışmalıdır. Kötü huydan
kurtulmak, bunun zıddını yapmak için çok uğraşmak lâzımdır. Çünkü,
insanın alıştığı şeyden kurtulması güçtür. Kötü şeyler nefse tatlı
gelir.
Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:
(Allahü
teâlâ indinde, kötü ahlâktan büyük günâh yoktur. Çünkü, kötü ahlâklı,
bir günâhtan tövbe edip, kurtulursa, bir başka günâha düşer. Hiçbir
vakit günâhtan kurtulamaz.)
teâlâ indinde, kötü ahlâktan büyük günâh yoktur. Çünkü, kötü ahlâklı,
bir günâhtan tövbe edip, kurtulursa, bir başka günâha düşer. Hiçbir
vakit günâhtan kurtulamaz.)
Bir kimse Resûlullahtan nasihat isteyince (Kızma, sinirlenme), buyurdu. Birkaç kere sordu, hepsinde de (Kızma, sinirlenme) buyurdu.
Hüseyin
Hilmi bin Saîd hazretleri de buyurdu ki: “Kızdığı zaman, gücü kuvveti
olduğu halde, hiç kötülük yapmayan, intikam almayan kimse, kıyâmette
istediği Cennet köşküne gidecek. Kolay değil ama, kızdığı zaman kalp
kırmayan kimse, ehl-i Cennettir… Ailesiyle iyi geçinen herkesle iyi
geçinir. Resulullah efendimiz (Ailelerinize hakâret etmeyiniz. Ailelerinizle iyi geçininiz) buyuruyor. Onun için, buna çok dikkat edin kardeşlerim.”
Hilmi bin Saîd hazretleri de buyurdu ki: “Kızdığı zaman, gücü kuvveti
olduğu halde, hiç kötülük yapmayan, intikam almayan kimse, kıyâmette
istediği Cennet köşküne gidecek. Kolay değil ama, kızdığı zaman kalp
kırmayan kimse, ehl-i Cennettir… Ailesiyle iyi geçinen herkesle iyi
geçinir. Resulullah efendimiz (Ailelerinize hakâret etmeyiniz. Ailelerinizle iyi geçininiz) buyuruyor. Onun için, buna çok dikkat edin kardeşlerim.”