Hâcı Halîl Efendi Yüzbirinci Osmanlı Şeyhülislâmıdır. Kafkasya’da doğdu. 1236 (m. 1821) senesinde Afyonkarahisar’da vefât etti. Bir dersinde buyurdu ki:
Tedâvî, yani tabibe gitmek, ilâç kullanmak sünnettir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: (Hastalığınızı tedâvi ediniz! Çünkü, Allahü teâlâ, ölümden başka her hastalık için, devâ, ilâç yaratmıştır.)
Peygamber efendimiz “sallallahü aleyhi ve sellem” üç türlü ilâç kullanırdı: Kur’ân-ı kerîm veyâ dua okurdu. Fen ile bulunan ilâçları kullanırdı. Her ikisini karışık kullanırdı. (Kur’ân-ı kerîmden şifâ beklemeyene şifâ nasip olmaz) buyururdu. (Fâtiha) sûresini okumanın, hastalıklara şifâ olduğunu bildiren hadîs-i şerîfler meşhurdur. Kur’ân-ı kerîmdeki altı şifâ âyetini bir tabağa yazıp, su koyarak eritilir. Hasta içerse Allahü teâlâ şifâ ihsân eder. (Şifâ âyetleri) şunlardır:
Tevbe sûresi, ondördüncü âyetinin sonu, Yûnüs sûresi, elliyedinci âyetinin ortası, Nahl sûresi, altmışdokuzuncu âyetinin orta kısmı, İsrâ sûresi, seksenikinci âyetinin baş tarafı, Şuârâ sûresinin sekseninci âyeti, Fussilet sûresi, kırkdördüncü âyetinin orta yeridir.
Bunlar, safranlı su gibi, renkli bir sıvı ile bir çanağa yazılıp içmelidir. Şifâ âyetlerini, abdestli olarak, bir kâğıda yazıp, bu kâğıdı, bir kaptaki suya koymak da olur. Âyet-i kerîme ve duâ elbette şifâ verir. Fakat şartların gözetilmesi de lâzımdır. Okuyanın veya yazanın ve hastanın buna inanması şarttır. Hastanın, zararlı olan gıdâlardan, şüpheli ilâçlardan perhîz etmesi, soğuktan sakınması, lüzumlu şeyleri yapması, harâmdan, zulümden sakınması lâzımdır.
Hadîs-i şerîfte, (Allahü teâlâyı unutarak, gafletle edilen duâ kabul olmaz) buyuruldu. Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimiz hasta olunca, (Kul e’ûzü)leri okuyup, kendi üzerine üflerdi.
İmâm-ı Alî Rızâ hazretleri Nîşâpûr’a gelince, Ehl-i sünnetten yirmibinden çok âlim ve talebe, kendisini karşıladı. Dedelerinden gelen bir hadîs-i şerîf okuması için yalvardılar. İmâm hazretleri, bütün dedelerinin isimlerini sayarak, şu kudsî hadîsi okudu:
(Lâ ilâhe illallah kal’amdır. Bunu okuyan, kal’ama girmiş olur. Kal’ama giren de, azâbımdan kurtulur.)
İmâm-ı Ahmed ibni Hanbel hazretleri buyurdu ki: Bu hadîs-i şerîf, bildirenlerin isimleri ile berâber, deliye okunursa, aklı başına gelir. Hastaya okunursa, şifâ bulur.