Abdüsselam Efendi Osmanlı fıkıh âlimidir. 1786’de Mardin’de doğdu. Tahsilini İstanbul’da tamamladıktan sonra Mardin’e dönerek müftülük ve müderrislik yaptı. 1843’te orada vefat etti. “el-Kirâtıyye” isimli eseri, Ferâiz ilmine dairdir. Bu kitabında şöyle buyuruyor:
Her Müslüman, ölüm hastalığında bir vasiyet yazmalıdır. Burada evladına, ahbabına son nasîhatini yapmalıdır. Kendinde hakkı bulunanlardan helalleşmelerini, alacaklarını, vereceklerini, borçların ödenmesini, iskat yapılmasını, hac borcu varsa vekil gönderilmesini istemeli, cenaze hizmetindeki ve definden sonraki isteklerini bildirmelidir. Hanımına olan Mehr-i müeccel borcunun ödenmesi için vasiyet etmesini unutmamalıdır. Bu isteklerinin ahkam-ı islâmiyyeye uygun yapılması için adil iki şahit yanında bir vasi seçmelidir…
Hac yapılmasını vasiyet edince bulunduğu şehirden gönderilir. Parası az ise, parasının yetişeceği yerden gönderilir. Yalnız ev bırakan kimsenin, birinin evde oturmasını vasiyet etmesi caizdir. Ölünceye kadar evde oturur. Ölüm hastalığı hâsıl olmadan önce, çocuklarından birine, fazla hizmet etdiği veya muhtaç olduğu için bir şey hediye etmek caizdir. Malının üçte birinin bir şehirdeki fakirlere dağıtılmasını vasiyet edince, başka şehirdeki fakirlere dağıtılması caiz olur. Bu parayı on fakire dağıt denilip, hepsinin bir fakire verilmesi ve bunun aksi de caiz olur. On günde dağıt denilip, hepsini bir günde dağıtsa caiz olur. Malımın üçte birini akrabama dağıtın dese, vârislerin gayrısına dağıtılır. Varisler arasında küçükler olsa veya vefat eden kişinin borcu olsa da, büyükler mirastan yiyebilirler.
Bir kimse vasiyetini iptal edebilir. Vasiyetini inkâr etmesi iptal olmaz. Vasiyeti kabul eden vasi, hasta öldükten sonra vazgeçemez. Emin olmayan fasık veya zimmi vasi yapılırsa, hakim bunları değiştirir. Ücret ile vasi yapmak caiz değildir. Fakat söylediği ücret ona vasiyet edilmiş olup, onu alır ve vasi olur.
Vasi tayin etmeyenin babası küçük torunlarına vasi olur ise de, borç ödemek için bir şey satamaz. Vasi ve baba, yetimin malını ödünç veremezler. Hakim verebilir. Vasi, vefat eden kişinin borçlarını yetimin malı ile ödeyemez. Onun fıtrasını veremez. Kurbanını kestiremez. Baba, ödeyebilir.