Menteşzade Abdürrahim Efendi “rahmetullahi aleyh” yetmişyedinci Osmanlı Şeyhülislâmıdır. Bursa’da doğdu, buradaki tahsilinden sonra İstanbul’a gitti. İstanbul Kadılığı, Anadolu Kadıaskerliği, sonra Rumeli Kadıaskerliği, nihayet 1715’te Şeyhülislâmlık vazifesine tayin edildi. 1716’da Edirne’de vefat etti. Bir dersinde şunları anlattı:
Bütün Müslümanların amel etmesi icab eden İslamiyetin emirleri 4 kaynaktan alınmıştır. Bunlar, Kur’ân-ı kerim, Hadis-i şerifler, Eshab-ı kiramın icmaı, yani bir meselede söz birliği ve Müctehid imamlarımızın ictihadıdır. İctihâd, gücü, kuvveti yettiği kadar, zahmet çekerek, uğraşarak çalışmak demektir. İctihâddan maksat, âyet-i kerimelerden ve hadis-i şeriflerden, manaları açıkça anlaşılmayanları, açıkça bildiren diğer ahkâm-ı şer’iyyeye kıyâs ederek, benzeterek, bunlardan yeni hükümler çıkarmaya uğraşmak, çalışmak demektir. Meselâ anaya, babaya itaati emreden âyet-i kerimenin meâl-i âlîsi, (Onlara, öf sıkıldım demeyin!)dir. Dövmekten, sövmekten bahis buyurulmamıştır. Âyet-i kerimede, yalnız bunların en hafîfi olan ‘öf’ kelimesi açıkça bildirildiğine göre, müctehidler, dövmenin, sövmenin ve hakâret etmenin elbette haram olacağını ictihâd etmişlerdir…
Yine meselâ, Kur’an-ı kerimde şarap içmek yasak edilmiş, başka içkiler bildirilmemiştir. Şarabın haram olmasının sebebi, hamr kelimesinden de anlaşılacağı üzere, tahmîr-i akıl, yâni aklı karıştırdığı, giderdiği içindir. Bundan dolayı müctehidler, şarabın haram olmasındaki sebep, herhangi bir içkide bulunsa haramdır, diye ictihâd etmişler. Her sarhoş eden şeyin haram olduğunu emir buyurmuşlardır.
Allahü teâlâ, Kur’an-ı kerimde, ictihâd ediniz! diye emrediyor. Birçok âyet-i kerimeden, ilimleri derin olan yüksek derecedeki âlimlerin ictihâd ile emrolundukları anlaşılmaktadır…
O hâlde, ehliyeti ve liyâkati ve ilimde ihtisası tâm olanların, yâni manaları açıkça anlaşılmayan âyet-i kerime ve hadis-i şeriflerin içlerinde saklı bulunan ahkâmı ve mes’eleleri, mefhûmen, mantûkan, delâleten anlayabilecek kuvvet ve kudrette olanların ictihâd etmesi farzdır…