BAHAR YORGUNLUĞU -1-
CANLILIK VE YORGUNLUK BİR ARADA
Bahar mevsimiyle birlikte artan hava sıcaklıkları ve aydınlığın oluşturduğu canlılık gibi müspet etkilerle beraber halsizlik ve yorgunluklar da kendini gösterir…
Sevgili okuyucularım, mevsim değişiklikleri özelikle de bahar tüm canlılarda olduğu gibi insanlar üzerinde de çeşitli fiziki ve ruhi değişiklikler oluşturur. Şu anda zaman olarak yaşadığımız fakat sıcaklık olarak çok da hissedemediğimiz ilkbahar ile tabiat uyanışa geçmiştir. Birçok bitkinin çiçekleri açmış, ağaçlar ve otlar yeşermiş, bütün hayata bir canlılık, coşku ve neşe gelmiştir. Güneş ışınları ve ısısının artmasıyla her şey âdeta yeniden doğmuştur. Işık gören bitkilerin canlandığı gibi insanlar da baharın gelişiyle salgılanan hormonların etkisiyle daha aktif hale gelir. Her yönüyle kıpır kıpır olurlar. Güneş ışınları insanoğlunun ruhi ve fiziki enerjisini artırır. İlkbahar, insanlarda yeni umutların, artan iyimser heyecanların kapısını aralar.
Mevsimsel değişiklikler, insanların alıştığı hayat tarzından farklı bir düzene geçişe sebep olduğundan bazı kişiler, bu olumlu gelişime uyum sağlamakta güçlük çekebilirler. İlkbahar ve yazın getirdiği rahatlık, insanın dışarıda daha fazla zaman geçirmesine, tatiller, sosyal ve fiziki aktivitelerini artırmasına vesile olur. Yeni sabahları havanın aydınlık oluşu insanları erkenden kalkışa zorlar. Kışın giyilen kıyafetlerle hareket imkanı kısıtlanma yerine baharla birlikte açık renk, bol ve ince giyimle kişi kendini çok daha rahat, ferah ve özgür hisseder.
KASVETTEN ÖZGÜRLÜĞE
Yine sıcaklıkların artmasıyla beraber insanın kendini dışarılara bırakması ile fiziki aktivitelerin ve daha fazla su içimi de kişinin kısmen kilo vermesine yol açar. Soğuk havalarda enerji sağlamak için daha fazla karbonhidratlı ve tatlı yiyecekler yenmesinin yanında hareket azlığı ile de kilo alımı kaçınılmaz hale gelerek kişinin ruhen daha da çökmesine sebep olur. Sıcak mevsimler bu olumsuzluklardan kurtuluşun da bir vesilesidir aslında. Sonbahar ve kışın ortaya çıkan isteksizlik ve amaçsızlıklar, hayattan zevk alamama durumları, baharın gelişiyle büyük ölçüde ortadan kalkar.
DIŞARI ÇIKIP?ÇİMLERE?UZANIN
Baharın getirdiği bu tür olumlu değişimleri yaşayamayan pek çok insan var. Halbuki yüce Yaradan’ın emri ve dilemesi ile tahakkuk eden bütün mevsim değişiklikleri hayatımıza olumlu yeni bir şeyler katar, içimizi ve gönlümüzü açar. Ancak içimiz kapalı ise mevsimin hangi mevsim olması çok da fark etmez! Hangi mevsimde olduğumuz önemli olmaksızın hayatımızda yaşadığımız güzel şeyleri unutmamamız, kötü şeyleri ise derhal hafızamızın çöplüğüne terk etmemiz gerekir! Yorgun, isteksiz, mutsuz ve kötümser olursak çevremizdeki güzelliklerden istifade edemediğimiz gibi ömrümüzü heba etmiş oluruz.
Havaların ısınmasıyla insanlar daha bir hareketli ve dinamik, geleceğe yönelik daha iyimser anlamda motive olur. Çalışma isteği, arzusu ve performansı artar. Böylece insanların duygularında da coşmalar ile daha bir dışa açılımlar yaşanır, iyimser ruh hali bünyeye hakim olmaya başlar. Bahar mevsimi ile havadaki elektrik yükü artar. Pozitif ve negatif yüklü iyonların artması insan biyoritminde olumlu ve olumsuz etkiler oluşturur. Pozitif iyonlar insanı daha zinde hissettirirken, negatif iyonlar ise kişinin kendini daha halsiz hissetmesine ve yorgunluk belirtilerinin ortaya çıkmasına yol açar.
YEDİĞİMİZE DİKKAT EDELİM!
Baharda vücudumuz, daha aktif olmamızı sağlayacak hormonlar salgılar. Diğer yandan kişide vitamin ve mineral eksikliği, beslenme bozukluğu varsa, vücut buna aynı uyumu gösteremez ve yorgunluk hissi ortaya çıkar. Baharla gelen canlılıkla birlikte yorgunluk ve halsizlikler gözlenebilir. Bazı kişilerde Bahar Yorgunluğu denen bir durum yaşanabilir. Baharda neşeli ve enerjik olunmasının temel sebeplerinden biri de vücudumuzdan salgılanan hormonlardır. Bahar ve yazın güneş fazla görüldüğünden daha neşeli hale getirici hormonlar salgılanarak depresyondan çıkış da kolaylaşır.
KADINLAR DAHA HASSAS
Bahar yorgunluğu ve depresyonu kadınlarda daha yaygın olmakla birlikte erkekler arasında da küçümsenmeyecek kadar çok olduğu tespit edilmiştir. Erkekler depresyon yaşadıklarını kolay kolay kabul etmez ve bir hekime müracaat etmekte ihmalkâr davranıp zorlanırken, bahar depresyonu kadınlar tarafından daha fazla hissedilip tedavi noktasında hekime gitmede daha titiz davranırlar.
Baharla birlikte vücudumuzda yaşanan başlıca sıkıntılar…
> Yorgunluk, halsizlik, zinde ve dinamiklikte azalma
> Tüm vücutta fibromiyalji tarzı ağrı ve sızılar
> Uyku bozukluğu çekme
> Ciltte bazı bozukluklar
> İştah kesilmesi ya da artışına bağlı kilo azalması ya da artışı
> Saç dökülmeleri
> Performansta azalma
> Depresyon ile birlikte vücut direnci düştüğü için mikrobik hastalara yakalanma riski de artar.
Bu aralar ZİNDE KALMAK için neler yapılmalı?
> Düzenli egzersiz yapmalıyız
> Uyku saatlerine itina göstermeliyiz
> Sağlıklı ve dengeli beslenmeliyiz
> İş harici zevk verici ve dinlendirici uğraşlar edinmeliyiz
> İş sırasında saat başı 5-10 dakikalık molalar vermeliyiz
> Güneş ışığından istifade etmeli, yeşil ve su kenarlarında vakit geçirmeliyiz
> Kısa süreli de olsa tatil yapmalıyız
> Fiziki ve ruhi bakımdan yenilenmeliyiz
> Duygular da bir bakıma bulaşıcı olduğundan iyimser arkadaşlarla beraber olmalıyız
> Geçmişe takılıp kalmamalı, daima iyimser düşünceler geliştirilmeliyiz
> Mümkünse her gün ılık duş almalıyız
> Alkol ve sigaradan uzak durmalıyız
> Ulaşılabilir hedefler belirlemeliyiz.
HAFTAYA: BAHAR?YORGUNLUĞU İLE NASIL?BAŞ EDEBİLİRİZ…
OKUYUCULARIMIZA CEVAPLAR
Modern zamanın kronik hastalığı: Sebepsiz ağrılar
> A.T.
> 25 yaşındayım, doğumdan sonra süren baş dönmesi, kulak çınlaması, göz kararması ve vücutta karıncalanma hissi ile birlikte bu aralar da felce benzer bir durum yaşıyorum. Doktorlar tansiyon ve vitamin eksikliği diyor. Tam olarak rahatsızlığım acaba nedir?
CEVAP: Kıymetli kardeşim, bahsettiğiniz şikâyetleri, hekiminizin ifade ettiği gibi sınırda vitamin eksiklikleri ile izah etmek mümkün değil. Belirtileriniz MS (Multipl Skleroz) hastalığını akla getirmekte. MS, vücudun kendi sinir hücresi ‘miyelin’ kılıflarını yabancı, düşman doku olarak algılayıp bağışıklık sistemi saldırıları ile harap etmesi sonucu oluşur. Sebep olarak genetik faktörler ile bazı viral enfeksiyonlar sıralansa da kesin nedeni bilinmemektedir. Ölümcül bir hastalık değildir. Günümüzde hastalara beta-interferon tedavisi ile umut verici sonuçlar beklenmektedir. Ayrıca PPAR-gamma agonistleri denilen ilaç grupları ile de faydalı neticeler beklenmektedir. Mevcut vitamin eksiklikleriniz basit ilaç tedavileri ile giderilebilir ama asıl ve sürekli kontrol gerektiren, hayat boyu devam edebilen MS yönünden bir üniversite hastanesinin nöroloji kliniğinde tetkiklerinizi yaptırmanızda çok fayda vardır.
Gece uyku bir türlü tutmuyor, sabah ise alarm kâr etmiyor!
> Selin Baydur
> Çocukluğumdan beri hayatımı mahveden derecede uyku düzensizliği yaşıyorum. Uykum gelmeden yastığa başımı koyduğum an başım ağrıyor. Sağa sola dönerek 1 saat geçiyor. Sabah da uyanamıyorum. Alarm bile kâr etmiyor. Kanserin bile çözümü var, bunun yok! Bazen rüyamda kapı çalmış gibi uykuma devam ediyorum. Lütfen yardım!
CEVAP: Selin Hanım, şikâyetleriniz için öncelikle bu tablonun altında yatan herhangi bir metabolik, kanın parametrelerinin eksikliği veya damarları ilgilendiren bir hastalığın var olup olmadığını tespit açsından bir dahiliye uzmanına detaylı muayene olup gereken tetkiklerinizi yaptırın. Çıkacak sonuçlara göre tedaviniz planlanarak sıkıntılarınızdan Allah’ın izniyle kurtulursunuz. Yapılacak muayene ve tetkiklerin hepsinin normal çıkması durumunda ise mevcut durumu psikolojik olarak değerlendirip psikiyatri uzmanı meslektaşımızdan destek almanız ve takibine girerek tedavinizi bu istikamette yaptırmanız son derece isabetli olur. Ayrıca yatmadan önce kafanızdaki tüm düşünceleri silmek, manevi yönden rahatlamış olmak ve 2 saat öncesinden yemek olayını sonlandırmak oldukça fayda sağlar.
e-mail: aile.doktoru@tg.com.tr