“Peygamberlerin; dinleri ihtilaflı, hattâ birbirlerine zıt hükümleri bulunduğu hâlde, hepsine îmân ve tasdik etmemiz lâzımdır.”
İbn-i Üstâd-ül-A’zam hazretleri Yemen’de yaşamış âlim ve evliyânın büyüklerindendir. 640 (1242)’de doğdu. 731 (m. 1330)’da vefât etti. Bir dersinde buyurdu ki:
Allahü teâlâ, Nisa sûresinin kırkaltıncı âyetinde meâlen; “Onların îmân etmiş olmaları için, aralarındaki anlaşmazlıklarda, seni hakem yapmaları ve vereceğin hükme râzı olmaları, teslim olmaları lâzımdır” buyurdu. Bu âyet-i kerîme, Resûlullahın (sallallahü aleyhi ve sellem) hükmünden, İslâmiyetin emrinden sıkıntı duyanlarda îmân olmadığına alâmettir. Hadîs-i şerîfte, “Resûlün yanında niza, cidal yapmayınız!” buyuruldu. O’nun dîninin âlimleri ile niza ve cidal yapmak, onların doğru olan ictihadlarının çürük olduklarını göstermeye kalkışmak, O’nunla cidal etmek demektir. Çünkü âlimler, Resûlullahın vârisleridir.
Resûlullahın getirdiklerinin hepsine, hikmetlerini, delîllerini anlamasak bile, îmân ve tasdik etmemiz lâzım olduğu gibi, mezhep imamlanmızdan gelen bilgilere de, delîllerini anlamasak bile, İslâmiyete muhalif olmadıkları için imân ve tasdik etmemiz lâzımdır. Peygamberlerin hepsinin (aleyhimüsselam) dinleri ihtilaflı, hattâ birbirlerine zıt hükümleri bulunduğu hâlde, hepsine îmân ve tasdik etmemiz lâzımdır. Böyle olduğunu, âlimlerimiz söz birliği ile bildirmişlerdir. Mezhebler de bunun gibidir. Müctehid olmayanların, mezhepler arasında ayrılıklar bulunduğunu gördükleri hâlde, hepsine imân ve tasdik etmeleri lâzımdır. Müctehid olmayan birinin bir mezhebi hatalı görmesi, o mezhebin hatalı olduğunu göstermez. O kimsenin hatalı olduğunu, anlayışının kıt olduğunu gösterir.
İmâm-ı Şafiî, “Teslim olmak, îmânın yarısıdır” buyurdu. Rebî hazretleri bunu işitince; “Hayır, îmânın hepsidir” dedi. İmâm-ı Şafiî, bu sözü kabul eyledi.
Yine İmâm-ı Şafiî; “Îmânı kâmil olan, usûl bilgilerinde söz yapmaz. Yani, niye böyledir, öyle değildir demez” buyurdu. “Usûl bilgileri nedir?” dediklerinde; “Kitap ve sünnet ve îcmâ-i ümmettir” buyurdu.
İmâm-ı Şafiî hazretlerinin bu sözü gösteriyor ki, Rabbimizden ve Peygamberimizden gelen haberlerin hepsine, Rabbimizin bildirdiği gibi inandık demeliyiz. İslâm âlimlerinin bildirdikleri de bunun gibidir. Yani imamlarımızın sözlerine, söz etmeden ve cidal etmeden inanırız demelidir.