İbn-i Asâkir, fıkıh ve hadîs âlimidir. 1105’de Şâm’da doğdu, 1176’da orada vefât etti. Seksen cilt “Şâm târihi” kitâbı meşhûrdur.
Bugün de kısa kısa bazı hadîs âlimlerinden ve en meşhûr kitaplarından bahsetmeye çalışalım:
İbn-i Hibbân: Ebû Hâtim Muhammed bin Ahmed Temîmî, hadîs imâmı ve Şâfiîdir. Semerkand kâdîsı idi. Sicstân’da Bust kasabasında doğup, 966’da Semerkand’da vefât etti.
Dârimî: Abdullah bin Abdurrahmân hâfız Ebû Muhammed, 798’de Semerkand’da doğdu, 869’da vefât etti. Hadîs âlimidir. “Müsned” adındaki kitâbı çok kıymetlidir. El-Câmius-sahîh isimli eseri de var, buna Sünen-i Dârimî de denir. Hadîs-i şerif ilminde olduğu gibi, tefsîr ve fıkıh ilimlerinde de derin bir âlimdi.
Dârekutnî: Ali bin Ömer, hadîs âlimidir. 918’de Bağdâd’da Dârekutn’da doğdu, 995’de vefât etti. “Sünen” kitâbı meşhûrdur.
Ahmed Bezzâr: Babası Amr’dır. Hadîs âlimlerindendir. 905’de vefât etti. “Müsned” kitâbı meşhûrdur.
Ebû Ya’lâ: Ahmed bin Alî, hadîs âlimidir. “Müsned” kitâbı meşhûrdur. 825’de doğdu, 920’de Musul’da vefât etti.
İbn-i Adiy: Ebû Ahmed Abdullah ibnül-Adiy, hadîs imâmlarındandır. 856’da Cürcân’da doğdu, 935’de Esterabâd’da vefât etti. Hadîs-i şerîf toplamak için, Irâk, Mısır, Şâm ve Hicâz’ı dolaştı.
İbn-i Ebî Şeybe: Ebû Bekir Abdullah bin Muhammed, hâfız idi. Yüz bin hadîs-i şerîfi râvîleri ile birlikte, ezber bilene “Hâfız” denir. 850’de vefât etti. “Müsned (Musannef)” kitâbı meşhûrdur.
Hâkim Nişâpûrî [Neysâbûrî]: Muhammed bin Abdullah hadîs âlimlerindendir. 933’de doğdu, 1014’de Nişapur [Nîsâbûr]’da vefât etti. Buhârî’de ve Müslim’de bulunmayan sahîh hadîsleri toplayarak meydâna getirdiği “Müstedrek” kitâbı çok kıymetlidir.
Ahmed Bin Abdullah (Ebû Nuaym İsfehânî): Ebû Nuaym İsfehânî adı ile meşhûrdur. Şâfiîdir. Hadîs âlimidir. 948’de doğdu, 1039’da vefât etti. Kıymetli kitapları vardır. “Hilyetül-Evliyâ”sı meşhûrdur.
Deylemî: Şehrdâr bin Ebû Şücâ Şîreveyh, 1090’da Hemedân’da doğdu, 1163’te vefât etti. Hadîs âlimidir. “Müsnedül-Firdevs” kitâbı meşhûrdur.
İbn-i Asâkir: Alî bin Hasen, fıkıh ve hadîs âlimidir. 1105’de Şâm’da doğdu, 1176’da orada vefât etti. Seksen cilt “Şâm târihi” kitâbı meşhûrdur.
Râmehürmüzî: Adı Hasan bin Abdurrahman’dır. 970 yılında Râmehürmüz şehrinde vefât etti; Râmehürmüzî adıyla şöhret buldu. Birçok eser yazmıştır. Bunlardan “El-Muhaddisül-Fâsıl Beyner-Râvî ve’l-Vâî” adlı eseri, usul-i hadîs sahasında yazılan ilk kitaptır.
İbn-i Abdilberr: Hâfız Cemâleddin Ebû Ömer Yûsuf bin Abdullah, Mâlikî fıkıh ve hadîs âlimidir. 978’de Kurtuba’da doğdu, 1071’de Şâtıbe’de vefât etti. “El-İstîâb fî ma’rifetil-eshâb” kitâbı meşhûrdur.
Hatîb-i Bağdâdî: Hâfız Ahmed bin Ali, çok sayıda, kıymetli kitap yazdı. Şâfiî idi. 1002’de Bağdâd’da doğdu, 1071 de orada vefât etti. İmâm-ı A’zama ve İmâm Ahmed’e dil uzattı ise de, mağlup edildi.
İbn-i Hacer-i Askalânî: Şihâbüddîn Ahmed bin Alî, hadîs imâmı ve Şâfiî fıkıh âlimidir. 1371’de Mısır’da doğdu, 1448’de orada vefât etti. Yüzelliden çok kitâbı vardır. “El-İsâbe fî temyîzis-sahâbe” kitâbı, İbn-i Esîrin “Üsüdül-gâbe” kitâbından daha mükemmeldir. Dört cilttir.